Khi theo dõi các trận bóng đá hấp dẫn, chúng ta thường bắt gặp trọng tài bắt lỗi việt vị. Đây là một lỗi xảy ra thường xuyên trong một trận đấu, tuy vậy nhưng khá nhiều người không hiểu rõ về lỗi này. Bài viết dưới đây của DINHNGHIA.COM.VN sẽ giúp bạn hiểu chi tiết việt vị là gì? Các điều luật và những tình huống gây việt vị trong bóng đá.
Nội dung bài viết
Việt vị là gì?
Nhiều người thường quen miệng đọc nhầm là thiệt vị hay liệt vị, nhưng chính xác phải là việt vị. Việt vị được đặt theo từ gốc Hán Việt có nghĩa là vượt qua vị trí, trong tiếng Anh được gọi là Offside. Nếu thường xuyên theo dõi các trận bóng thì bạn sẽ thấy đây là lỗi mà các cầu thủ rất dễ gặp phải khi họ vô tình vượt qua vị trí cho phép trên sân.
Quy định của FIFA về luật việt vị
Luật việt vị là luật thứ XI trong bộ luật bóng đá do FIFA công bố. Được đưa ra với mục đích đảm bảo tính công bằng, sự gay cấn và thúc đẩy sự phát triển, đa dạng lối chơi trong bóng đá hiện đại.
Quy định của FIFA đưa ra đã được sửa đổi năm 2005 có ghi rõ: Cầu thủ ở vị trí việt vị nếu bất cứ bộ phận nào trên cơ thể của cầu thủ chạm vào bóng ở gần đường biên ngang phía cuối sân đối phương so với bóng và thủ môn hoặc 1 cầu thủ khác.
Với luật này thì cầu thủ sẽ không bị thổi việt vị nếu đang ở thế việt vị và nhận được bóng từ pha cản phá có chủ ý hoặc chuyền về của đối phương thì không bị thổi phạt.
Để luật việt vị thêm sự công bằng và khắt khe thì đến năm 2013 bộ luật đã có thay đổi cụ thể trong điều 11 của luật việt vị FIFA. Trong đó cầu thủ đang ở vị trí việt vị chỉ có thể tiếp tục tham gia pha bóng khi đối phương chú ý chuyền về.
Những tình huống cản phá không chủ ý (không chuyền trực tiếp mà bóng đập vào người nảy ra) của đối phương và cầu thủ nhận bóng trong tư thể việt vị thì trọng tài vẫn sẽ được phép thổi việt vị.
Bên cạnh đó luật việt vị của FIFA cũng quy định rõ rằng sẽ thổi phạt cầu thủ nếu họ cố ý cản trở hướng di chuyển, tầm nhìn hay có những tác động làm ảnh hưởng tới khả năng phòng ngự, tranh chấp bóng của đối phương trong tư thế đã việt vị.
Cách xác định việt vị
Trọng tài biên
Trọng tài biên thường sẽ là người chịu trách nhiệm quan sát và bắt lỗi việt vị của các cầu thủ vì vị trí của họ là dọc theo đường biên nên có góc nhìn thuận lợi và chính xác để đưa ra những quyết định phất cờ báo việt vị. Khi cầu thủ bị căng cờ báo ở tư thế việt vị hình phạt duy nhất là bóng được trả lại cho đối thủ để bắt đầu lại dưới dạng cú đá phạt ở điểm việt vị cố định tại nửa sân của họ.
VAR
Tuy nhiên với lối đá và cách chơi bóng kỹ thuật ngày càng nhanh và tiến bộ của các cầu thủ thì có rất nhiều trường hợp vì tình huống diễn ra quá nhanh và bất ngờ nên trọng tài biên có thể không quan sát kịp hoặc đưa ra những quyết định sai gây bất lợi cho cả trận đấu.
Để khắc phục điều này công nghệ VAR tiên tiến đã được sử dụng, công nghệ này không chỉ hỗ trợ các trọng tài trong tình huống việt vị mà còn hỗ trợ rất nhiều trong tất cả các tình huống gây tranh cãi. Giúp những người cầm cân nảy mực của trận đấu đưa ra những quyết định chính xác và công tâm nhất.
Các tình huống việt vị trong bóng đá
Khi tham gia một trận đấu, cầu thủ để được coi là bị việt vị khi đồng thời phạm phải 4 điều kiện sau:
- Cầu thủ đó phải đứng bên phần sân của đối phương.
- Trong tình huống đó phải có ít hơn 2 cầu thủ của đối phương đứng giữa anh ta và đường biên ngang cuối sân đối phương so với bóng.
- Tham gia vào đường bóng đó hay cản trở đối phương tham gia đường bóng.
- Cầu thủ phải đứng phía trước trái bóng (theo hướng tấn công).
Trong đó với 3 điều kiện đầu tiên thì thủ môn được tính là một cầu thủ của đội bạn, mặc dù thủ môn thường là cầu thủ ở vị trí thấp nhất trong đội hình, tuy nhiên ở một thời điểm bất kỳ thì không nhất thiết thủ môn sẽ là 1 trong 2 cầu thủ đội đối phương cuối cùng.
Cầu thủ được xác định là đứng ở vị trí việt vị khi đủ các điều kiện kể trên chỉ bị thổi phạt và coi là mắc lỗi việt vị ở thời điểm đồng đội chuyền bóng, chạm bóng và cầu thủ đó tham gia một cách tích cực vào đường bóng như tham gia tranh chấp lấy bóng hay cản trở đối phương tham gia ngăn chặn tình huống bóng đó.
Các tình huống cầu thủ không việt vị
Khi cầu thủ đã đứng vào vị trí việt vị với 4 điều kiện đã nêu ở phần trước nhưng sẽ không bị thổi phạt hay được coi là phạm lỗi khi cầu thủ đó không tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp (cản trở đối phương tham gia) vào đường bóng. Hay trong một số trường hợp được quy định dưới đây thì cầu thủ đã nằm trong vị trí việt vị, vẫn tham gia tranh chấp nhưng sẽ không bị thổi phạt đó là:
- Nhận bóng từ quả phạt góc.
- Nhận bóng từ quả ném biên.
- Nhận bóng từ quả phát bóng từ cầu môn.
Phá bẫy việt vị
Việt vị là lỗi rất dễ gặp phải và các đội bóng thường tổ chức gài bẫy việt vị những cầu thủ tấn công của đội bạn. Phá bẫy việt vị là một trong những kỹ năng quan trọng, yếu tố cần thiết để tạo nên một cỗ máy ghi bàn hiệu quả.
Khi thực hiện phá bẫy việt vị thì cầu thủ tiền đạo phải đứng cao hơn hậu vệ đối phương so với đường biên ngang, chỉ cần đứng trên đối phương một chút để không gặp nhiều thua thiệt trong việc tranh chấp trái bóng.
Nhưng khi đồng đội bắt đầu thực hiện đường chuyền bóng của mình, tiền đạo sẽ chú ý quan sát, phán đoán tình huống và nhanh chóng bức tốc, cố gắng vượt lên hậu vệ để nhận đường chuyền và có cơ hội đối diện với thủ môn.
Khi phá bẫy việt vị thành công sẽ mở ra cơ hội rất lớn để ghi bàn và đây là kỹ năng tạo sự thành công cho một cầu thủ đảm nhiệm vị trí tấn công. Nhưng để làm được điều này đòi hỏi cầu thủ đó phải có sự khôn khéo, độ nhạy bén, và sở hữu tốc độ tốt.
Trong một số trường hợp cầu thủ tấn công khi đã nhận thấy mình bị việt vị mà đồng đội chuyền bóng ở cự li gần thì một cách khác để phá bẫy việt vị đó là cầu thủ đó sẽ không nhận bóng, nhường và ra hiệu cho đồng đội chuyền bóng tiếp tục pha dẫn bóng hoặc thực hiện ngay pha dứt điểm.
Xem thêm:
- Bóng đá là gì? Lịch sử hình thành và các yếu tố quan trọng
- VAR là gì? Trường hợp nào thì được sử dụng VAR trong bóng đá
- Bóng đá Futsal là gì? Luật chơi, các vị trí trong Futsal
Trên đây là bài viết giải thích việt vị là gì, luật và các tình huống việt vị trong bóng đá. Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích đến bạn về môn thể thao vua này. Nếu bài viết hữu ích hãy chia sẻ với bạn bè nhé!