Văn bản nhật dụng thường xuất hiện trong các chương trình học phổ thông lớp 6,7,8,9. Tuy nhiên, nhiều người chưa biết văn bản nhật dụng là gì và có vai trò gì trong đời sống. Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây của Dinhnghia.com.vn để biết thêm chi tiết nhé.
Nội dung bài viết
Văn bản nhật dụng là gì?
Khái niệm
Văn bản nhật dụng là thể loại văn bản quen thuộc và gần gũi trong đời sống hàng ngày. Đặc trưng của thể loại này nằm ở việc nó phản ánh những sự kiện, hiện tượng, hoặc trải nghiệm thực tế xung quanh người viết. Điểm nổi bật của văn bản nhật dụng là sự chân thực, gần gũi và thường xuyên được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày.
Văn bản nhật dụng gồm nhiều dạng khác nhau như tường thuật, thuyết minh, miêu tả, bàn luận và đánh giá. Mỗi loại có cách thức và mục đích riêng, từ việc mô tả một sự kiện, giải thích một hiện tượng, đến việc bày tỏ quan điểm cá nhân hay đánh giá một vấn đề cụ thể.
Văn bản nhật dụng nổi bật với sự đa dạng trong phong cách viết. Tác giả có thể sử dụng ngôn ngữ mô tả sinh động, lối kể chuyện hấp dẫn, hoặc phân tích sâu sắc để truyền đạt thông điệp. Tính chất nhật dụng của văn bản không chỉ thể hiện qua nội dung mà còn qua cách thức trình bày, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và cảm nhận.
Văn bản nhật dụng không chỉ mang lại thông tin hữu ích mà còn phản ánh quan điểm, cảm xúc và tâm hồn của tác giả. Đây là thể loại văn bản quan trọng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh và cảm nhận sâu sắc hơn về cuộc sống.
Ví dụ:
- Hướng dẫn sử dụng sản phẩm: Bao gồm hướng dẫn sử dụng điện thoại di động, máy tính, hoặc các sản phẩm khác.
- Quy tắc và hướng dẫn nhân viên: Văn bản này thường được sử dụng trong tổ chức để hướng dẫn nhân viên về chính sách, quy định, và quy trình làm việc.
Cách nhận biết văn bản nhật dụng
Văn bản nhật dụng sẽ không có dấu hiệu xuất hiện ở dạng văn học hay hành chính, mà nó tập trung vào các vấn đề về cuộc sống và sự việc xung quanh con người. Văn bản nhật dụng có rất nhiều về thể loại và kiểu văn, chú trọng vào tính chân thực của cốt truyện.
Phương thức biểu đạt trong văn bản nhật dụng rất đa dạng, hỗ trợ người đọc nhìn nhận sâu sắc về vấn đề mà nó nói đến. Loại văn bản này được sử dụng thường xuyên vì tính cập nhật liên tục, phản ánh nhanh chóng nhu cầu hàng ngày, và đồng thời giữ mang chân thực, sâu sắc trong việc kể chuyện.
Mặc dù thể loại này không yêu cầu cao như các thể loại văn biểu cảm hay phân tích nhưng nó vẫn chủ yếu đánh sâu trong việc truyền đạt ý nghĩa. Tính chất của sự việc được truyền tải theo lời văn thực tế, mang lại sự đồng điệu và thổn thức cho độc giả, kết hợp với phương thức biểu đạt để tạo ra hiệu ứng cao hơn.
Tìm hiểu đặc điểm của văn bản nhật dụng
Nội dung của văn bản nhật dụng
Văn bản nhật dụng tính cập nhật thường xuyên, liên tục, mang đến cái nhìn đa dạng và cảm nhận đa chiều về các chủ đề sự kiện hàng ngày. Từ đó gắn bó và tạo ra điểm chung hiệu quả hơn với các chủ thể khác và gắn liền với hoạt động sản xuất, cuộc sống bức thiết của xã hội.
Văn bản nhật dụng tập trung vào những vấn đề thường ngày và lâu dài của sự phát triển lịch sử xã hội, sử dụng chất liệu quen thuộc để thể hiện ý nghĩa đa dạng và sáng tạo. Bên cạnh hoạt động triển khai ý nghĩa, tác giả còn mang đến những chất liệu quen thuộc Điều này mang lại sự mới mẻ, sinh động và giá trị nghệ thuật cao.
Văn bản nhật dụng có thể tiếp cận dễ dàng với người đọc về các vấn đề trong xã hội luôn được các phương tiện thông tin đại chúng nhắc đến thường xuyên. Việc lột tả chân thực các vấn đề sẽ mang đến cảm nghĩ tốt cho người đọc đồng thời thay đổi nhận thức với ừng nhóm người đọc trong chủ đề cụ thể.
Hình thức của văn bản nhật dụng
Hình thức của văn bản nhật dụng khá đa dạng và phong phú. Trong một văn bản có thể kết hợp nhiều phương thức biểu đạt mang đến sự đa dạng về màu sắc và sự hiệu quả trong phác hoạ. Văn bản nhật dụng mang đến các giá trị đối với chất liệu nghệ thuật của tác phẩm đồng thời nhấn mạnh và đảm bảo cho hiệu ứng trong bài học mà tác giả nhắc đến.
Văn bản nhật dụng có điểm tương đồng với các tác phẩm văn chương tuy không được thể hiện dưới dạng văn chương. Ví dụ như việc sử dụng nhiều phương thức biểu đạt khác nhau nhằm tăng tính phục cho văn bản mà vẫn đảm bảo được giá trị văn học nghệ thuật.
Ví dụ về văn bản nhật dụng chương trình lớp 6, 7, 8, 9
Bảng tổng hợp các văn bản nhật dụng trong chương trình Trung học cơ sở
| Lớp | Tác phẩm | Tác giả | Thể loại | Phương thức biểu đạt | Nội dung | Nghệ thuật |
| 6 | Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử | Thúy Lan | Bút ký, hồi ký | Tự sự, miêu tả và biểu cảm | Di tích lịch sử: cầu Long Biên là nhân chứng của nhiều sự kiện lịch sử bi tráng của Hà Nội và của cả đất nước ta | Nhân hóa |
| Bức thư của thủ lĩnh da đỏ | Xi-át-tơn | Nghị luận, biểu cảm, thuyết minh | Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, bảo vệ môi trường, coi thiên nhiên như là mạng sống của chính mình | So sánh, nhân hóa, điệp từ | ||
| Động Phong Nha | Trần Hoàng | Thuyết minh, miêu tả, biểu cảm | Danh lam thắng cảnh: nói về vẻ đẹp của Động Phong Nha và niềm tự hào khi của đất nước khi sở hữu nhiều danh lam thắng cảnh thu hút | Tả, kể theo trình tự từ ngoài vào trong | ||
| 7 | Cổng trường mở ra | Lí Lan | Tùy bút | Tự sự, biểu cảm | Vai trò của nhà trường, của giáo dục trong cuộc sống con người | Khắc họa rõ nét tâm lý nhân vật |
| Mẹ tôi | Ét- môn-đô A-mi-xi | Tự sự, biểu cảm | Thể hiện vai trò của người phụ nữ và tình cảm gia đình | Qua lời kể của người bố với con, đã khắc họa rõ nét vai trò của người phụ nữ trong gia đình | ||
| Cuộc chia tay của những con búp bê | Khánh Hoài | Tự sự, miêu tả, biểu cảm | Thông qua cuộc chia tay giữa 2 em bé trong truyện mang đến thông điệp rằng: tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá, hãy trân trọng và bảo vệ nó | Lựa chọn ngôi kể thứ nhất giàu cảm xúc | ||
| Ca Huế trên sông Hương | Hà Ánh Minh | Thuyết minh, miêu tả | Cố đô Huế không chỉ nổi tiếng với danh lam thắng cảnh mà còn được biết đến với làn điệu dân ca, nhã nhạc cung đình | Miêu tả chân thực, đầy tinh tế | ||
| 8 | Thông tin về ngày trái đất năm 2000 | Sở khoa học – Công nghệ Hà Nội | Thông báo | Nghị luận | Chỉ ra tác hại của bao nilon đối với môi trường sống của chúng ta. Kêu gọi mọi người giảm bớt chất thải ra môi trường vì cuộc sống của chúng ta | Đưa ra các số liệu chi tiết, lập luận chặt chẽ có tính thuyết phục cao |
| Ôn dịch thuốc lá | Nguyễn Khắc Viện | Thuyết minh, nghị luận, biểu cảm | Nghiện thuốc lá được ví như ôn dịch, thậm chí còn nguy hiểm hơn ôn dịch. Nó tàn phá sức khỏe con người, gây ra nhiều bệnh tật, gây tác hại về nhiều mặt đối với đời sống. | So sánh
Số liệu cụ thể, lập luận chặt chẽ, thuyết phục |
||
| Bài toán dân số | Thái Lan | Nghị luận, tự sự, thuyết minh | Đất đai không sinh thêm nhưng dân số ngày càng gia tăng theo cấp số nhân đặt ra nhiều vấn đề cho xã hội, nhất là đối với các nước kém phát triển. | Số liệu cụ thể, lập luận chặt chẽ | ||
| 9 | Phong cách Hồ Chí Minh | Lê Anh Trà | Nghị luận | Nghị luận, thuyết minh, biểu cảm | Vẻ đẹp phong cách của Hồ Chí Minh là sự giản dị, có sự kết hợp giữa truyền thống và tinh hoa văn hóa nhân loại | Chọn lọc chi tiết tiêu biểu,, hình ảnh đẹp, diễn đạt mạch lạc |
| Đấu tranh cho một thế giới hòa bình | Mác két | Nghị luận, biểu cảm | Chiến tranh hạt nhân đe dọa đến toàn thế giới, đem lại hậu quả mà hàng trăm năm sau con người cũng không thể khắc phục được. Vì vậy, cần đấu tranh cho hòa bình, xóa bỏ chiến tranh hạt nhân để bảo vệ cuộc sống tốt đẹp của con người | Lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục | ||
| Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em | Hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em | Nghị luận, thuyết minh | Bảo vệ trẻ em là vấn đề cấp bách, mang tính toàn cầu. Bảo vệ trẻ em là bảo vệ tương lai của toàn nhân loại | Lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục |
Các bạn học sinh trung học để học văn bản nhật dụng tốt cần phải có sự liên hệ với các vấn đề trong cuộc sống. Đồng thời các bạn cũng luôn có ý kiến và quan điểm riêng với từng đề tài. Để làm được như trên, chúng ta cần phải học kỹ khái niệm văn bản nhật dụng, nội dung cũng như hình thức, vai trò của loại hình văn bản này.
Xem thêm:
- Đặc điểm và Tính chất của văn bản thuyết minh là gì? Cách làm bài văn thuyết minh
- Siêu văn bản là gì? “Kho tàng” tổng hợp nhiều định dạng dữ liệu
- Phương thức biểu đạt là gì? Các phương thức biểu đạt trong văn bản
Bài viết trên Dinhnghia đã trả lời câu hỏi văn bản nhật dụng là gì đồng thời cung cấp các thông tin liên quan đến loại hình văn bản này. Hy vọng rằng các bạn có thể áp dụng các kiến thức này để học tập tốt hơn. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.