Hiện nay hệ điều hành Ubuntu dần được nhiều người sử dụng. Vậy chính xác hệ điều hành Ubuntu là gì và có những đặc điểm nào nổi bật hơn so với hệ điều hành Windows? Hãy cùng Dinhnghia.com.vn tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết
Tìm hiểu về Ubuntu
Ubuntu là gì?
Ubuntu là một hệ điều hành máy tính – một bản phân phối Linux thông dụng, dựa trên Debian GNU/Linux. Nó thường xuyên được cập nhật và cung cấp một hệ điều hành hoạt động ổn định cho người dùng, từng được xếp hạng là bản phân phối Linux thông dụng nhất dành cho máy tính để bàn.
Hoàn toàn do cộng đồng phát triển, Ubuntu chứng minh được mình là một hệ điều hành máy tính dễ dàng cài đặt và có độ thông dụng, bởi vậy nên được rất nhiều người sử dụng. Ngoài ra, nó còn là phần mềm mã nguồn mở tự do, nghĩa là theo điều khoản của giấy phép GNU GPL, người sử dụng có thể chạy, sao chép, phân phối, nghiên cứu, thay đổi và cải tiến phần mềm.
Lịch sử phát triển Ubuntu
Ngày 20/10/2004, bản phát hành chính thức đầu tiên của Ubuntu là Ubuntu 4.10 (có tên mã là “Warty Warthog”) xuất hiện từ việc tạo ra một nhánh tạm thời của dự án Debian Linux tuy nhiên đã bị tách ra thành nhiều phiên bản cộng đồng độc quyền, sự hỗ trợ lúc này cũng hạn hẹp. Tuy nhiên từ giai đoạn này, cứ mỗi 6 tháng, Ubuntu sẽ được phát hành phiên bản mới nhằm đảm bảo tạo ra một hệ điều hành được cập nhật thường xuyên hơn.
Trong các bản phát hành của mình, Ubuntu luôn bao gồm bản GNOME mới nhất, và được lên lịch phát hành khoảng 1 tháng sau GNOME. Trong quá trình cải tiến và ra đời các bản cập nhật, các gói của Ubuntu nói chung dựa trên các gói từ nhánh không ổn định của Debian. Dần dà, Ubuntu bị chỉ trích vì sự không tương thích giữa các gói của Ubuntu và Debian.
Tiếp theo sau đó, dự án Ubuntu đã cho ra đời nhiều phiên bản khác nhau của Ubuntu cho mát tính để bàn hay cả Netbook Remix cho netbook, Ubuntu Server cho các máy chủ,… mở ra một đế chế mới cho sự thịnh hành của Ubuntu. Đến năm 2007, hệ điều hành Linux được sử dụng nhiều nhất cho máy tính để bàn được công nhận đã xướng tên Ubuntu.
Các bản phân phối của Ubuntu
Bản phân phối chính thức
Từ lúc ra đời phiên bản đầu cho đến hiện tại, những bản phân phối sau đây được Canonical công nhận là các bản phân phối chính thức của Ubuntu. Tuy nhiên, tất cả các bản phân phối trên không được hỗ trợ tài chính từ Canonical:
- Kubuntu: Sử dụng môi trường làm việc KDE.
- Lubuntu: Gọn nhẹ hơn, sử dụng LXDE. Được khuyên dùng cho các máy tính cũ, có cấu hình không cao.
- Xubuntu: Giao diện mặc định là Xfce.
- Ubuntu MATE: Giao diện mặc định là MATE.
- Ubuntu Budgie: Giao diện mặc định là Budgie.
- Ubuntu Unity: Giao diện mặc định là Unity.
- Ubuntu Cinnamon: Giao diện mặc định là Cinnamon.
- Ubuntu Kylin: Bản này chủ yếu nhắm đến thị trường Trung Quốc.
- Ubuntu Studio: Bao gồm nhiều phần mềm chỉnh sửa tệp đa phương tiện nên nó chuyên phục vụ cho việc chỉnh sửa video và âm thanh chuyên nghiệp.
- Edubuntu: Tập trung phục vụ cho việc học tập với nhiều phần mềm cho trường mẫu giáo, trường tiểu học, trường trung học được cài đặt qua từng các gói khác nhau.
Bản phân phối không chính thức
Ubuntu đã được dùng làm cơ sở cho rất nhiều bản phân phối Linux khác nhau bởi đặc điểm là tính thông dụng của nó. Từ đó phát sinh ra nhiều phiên bản không chính thức, nổi bật cũng như được sử dụng rộng rãi nhất là Linux Mint.
Linux Mint hướng tới người mới làm quen với hệ điều hành Linux, trong phiên bản chính, nó sử dụng ba môi trường làm việc truyền thống là Cinnamon, Xfce và MATE. Bên cạnh Linux Mint, Ubuntu còn có nhiều bản phân phối với các lựa chọn phần mềm, giao diện đồ hoạ khác nhau như:
- Elementary OS.
- Netrunner
- Moon OS
- Peppermint OS,…
Tính năng nổi bật của Ubuntu
Đặc điểm
Ubuntu có đặc điểm chung gần giống với các hệ điều hành như Linux, tuy nhiên thông dụng và dễ cài đặt hơn. Nó mang lại tính bảo mật hoàn hảo, có khả năng tùy biến cao và hiệu suất làm việc cũng được đánh giá mạnh. Ubuntu cũng mang các đặc điểm nổi bật trong thiết kế giao diện, ứng dụng.
Cài đặt
Để cài đặt, mỗi phiên bản Ubuntu được phát hành nó sẽ có một đĩa chạy trực tiếp. Trong cài đặt Ubuntu, người dùng có thể quản lý phần cứng của mình, biết được phần cứng của mình có tương thích với hệ điều hành hay không trước khi bạn tiến hành cài đặt lên đĩa cứng bằng Ubiquity. Bên cạnh cách cài đặt này, còn có thể cài lên một đĩa ảo bên trong của Windows bằng bộ cài đặt Wubi.
Các yêu cầu để cài đặt: RAM với dung lượng từ 256 MB trở lên. Tốc độ cài đặt phụ thuộc vào cấu hình của máy tính, thời gian trung bình là 20-30 phút.
Giao diện
Phiên bản từ trước 11.04 sử dụng đồ họa GNOME. Các phiên bản từ 11.04 về sau sử dụng giao diện đồ họa Unity để thay thế cho GNOME và Unity cũng được chọn làm giao diện đồ họa mặc định trong hệ điều hành Ubuntu Netbook Edition.
Giao diện này giúp khai thác tối đa diện tích màn hình trong các thiết bị điện tử nhỏ như netbook hay iPad, hỗ trợ cực hữu ích cho việc học. Thậm chí nó còn có chương trình giúp cho người khuyết tật có khả năng sử dụng phần mềm với sự hỗ trợ về nhiều ngôn ngữ khác nhau trong đó chủ đạo là tiếng Việt.
Ứng dụng
Ubuntu được cài sẵn các phần mềm mã nguồn mở để người dùng có thể sử dụng nó một cách trực tiếp. Nổi bật nhất là bộ ứng dụng văn phòng LibreOffice, trình duyệt Internet Firefox. Bên cạnh đó còn có cả trình gửi tin nhắn thức thời, trình quản lý thư điện tử Evolution và trình biên tập đồ họa GIMP để hỗ trợ người dùng tối đa trong công việc.
Hệ điều hành Ubuntu còn có tích hợp trình phát, xem phim, rip CD Sound Juicer, trình quản lý thư viện nhạc và trình ghi âm. Các ứng dụng hỗ trợ nhỏ như chụp màn hình cũng được phát triển. Cách cài đặt ứng dụng trong Ubuntu cũng rất đơn giản và thông qua nhiều phương tiện khác nhau, phổ biến nhất đến hiện nay vẫn là Ubuntu Sofware Center.
Những ưu điểm nổi bật của hệ điều hành Ubuntu
Với sự thông dụng hiện tại, chắc chắc Ubuntu có rất nhiều ưu điểm để có thể trở nên nổi bật so với các hệ điều hành khác.
Hoàn toàn miễn phí
Vì được phát triển bởi cộng đồng nên việc Ubuntu hoàn toàn miễn phí là điều dễ hiểu. Người dùng không cần phải chi trả bất kỳ các loại chi phí nào khi tải về mà trực tiếp đến trang chủ để tải rồi cài đặt vào máy tính của mình. Bên cạnh đó, sau khi cài đặt rồi, người dùng còn thể chỉnh sửa, sao chép hoặc nâng cấp phần mềm dưới giấy phép GNU GPL.
Hạn chế sử dụng tài nguyên cho phần cứng
Nhờ vào hiệu suất hệ thống cao nên Ubuntu sử dụng rất ít tài nguyên, vì vậy nó cực thích hợp với các loại máy tính cấu hình không mạnh hoặc có dung lượng không lớn, mang đến trải nghiệm hấp dẫn cho người dùng.
Khả năng bảo mật cao
Nhờ cộng đồng hỗ trợ trên toàn thế giới, Ubuntu được các chuyên gia đánh giá là có cơ chế bảo mật tuyệt vời, thậm chí cao hơn hẳn Windows. Trong thời gian ngắn nhất, người dùng có thể cập nhật lại ngay được, bỏ đi các bản vá lỗi thời để bảo đảm không bị lổ hổng bảo mật.
Khả năng tương thích cao
Đây gần như là lý do lớn nhất khiến nhiều người lựa chọn sử dụng Ubuntu thay vì hệ điều hành khác. Ví dụ như Windows khi cài đặt cần tìm đầy đủ các Drivers để phần cứng có thể hoạt động bình thường thì với Ubuntu, người dùng sẽ nhận được gần như tất cả các Drivers từ trên máy tính. Nhờ vậy, nếu Drivers có gặp trục trặc thì có thể khắc phục nó một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Cung cấp kho ứng dụng miễn phí
Bên cạnh sự tương thích tuyệt vời, Ubuntu còn cung cấp cho người dùng nhiều phiên bản khác nhau mà phiên bản nào cũng có bao gồm các ứng dụng miễn phí được phân chia theo mục đích sử dụng.
Tất cả chúng cùng nằm trong ứng dụng Ubuntu Sofware Center. Người dùng có thể thoải mái sử dụng, không cần tốn thời gian tìm kiếm và cài đặt ứng dụng cũng không lo các khoản phí phải chi cho các ứng dụng này.
Hỗ trợ chạy nhiều ứng dụng trên Windows
Không riêng gì các ứng dụng trên hệ điều hành gốc mà khi sử dụng hệ điều hành Ubuntu, người dùng hoàn toàn có thể chơi gần như tất cả các loại game có trên Windows. Ubuntu có khả năng mở rộng, tương thích cực cao và sẽ phát triển vượt bật hơn nữa.
Không những game mà Ubuntu có thể chạy được tất cả những thứ mà hệ điều hành Windows đang sở hữu.
Có thể chạy song song cùng Windows
Đây là một tiện ích vô cùng tuyệt vời bởi người dùng hoàn toàn có thể cài đặt song song Ubuntu cùng với Windows trên cùng một ổ cứng, thậm chí thông qua menu boot còn có thể chuyển đổi qua lại hai hệ điều hành trong quá trình sử dụng.
Có nên lựa chọn sử dụng Ubuntu?
Mặc dù có vô vàn ưu điểm như trên, nhưng câu hỏi có nên lựa chọn sử dụng Ubuntu vẫn còn là nỗi băn khoăn. Thật vậy, ngoài các ưu điểm, Ubuntu cũng sẽ mang lại một số trở ngại cho người dùng như:
- Sự tương thích về phần mềm: Một số phần mềm thông dụng hiện tại vẫn chưa tương thích trên Ubuntu bởi cho đến nay lượng người dùng của Windows vẫn là đông đảo hơn, sẽ được các nhà phát triển phần mềm ưu tiên hướng đến.
- Cần làm quen với các tương tác bằng lệnh: Để sử dụng tối ưu các tính năng của Ubuntu, người dùng cần học cách để thực hiện các câu lệnh trên Terminal.
Vậy, nếu bạn có thể đầu tư thời gian tìm hiểu về cách sử dụng và cảm thấy những trở ngại trên không ảnh hưởng đến quá trình sử dụng của mình thì có thể cân nhắc cài đặt Ubuntu nhé.
Nên chọn hệ điều hành Ubuntu hay Windows?
Sự khác nhau giữa hệ điều hành Ubuntu và Windows
Về giao diện thì Windows sở hữu giao diện có khả năng tùy biến cao, đẹp mắt và dễ thao tác hơn so với giao diện có phần truyền thống với thanh launcher nằm bên trái và taskbar ở phía trên màn hình máy tính của Ubuntu.
Các phần mềm và các nhà phát triển phần mềm cũng tập trung vào Windows nhiều hơn Ubuntu bởi lẽ Windows có lượng người dùng đông đảo hơn, mặc dù vậy, mặt trái của việc này là Windows trở nên kém an toàn hơn so với Ubuntu, dễ bị nhiễm các phần mền độc hại như Trojan, Virus, Keylogger,… buộc phải có thêm phần mềm diệt virus.
Quá trình cài đặt của Windows sẽ tốn nhiều thời gian hơn, đồng thời sau khi tải còn phải cài đặt và thiết lập nhiều ứng dụng, thông tin để bắt đầu sử dụng, còn Ubuntu lại rất đơn giản và có thể sử dụng ngay sau khi cài đặt. Bởi nhanh chóng cũng như hiệu suất cao, Ubuntu cũng chiếm ưu thế hơn hẳn trong việc hạn chế tiêu hao tài nguyên phần cứng, hạn chế nhiều việc máy bị lag, giật.
Mặc dù phổ biến hơn nhưng Windows cũng kém cạnh Ubuntu về mặt chi phí bởi mức giá của Windows khá cao. Nhiều người dùng chịu rủi ro để cài đặt bản Win phiên bản cũ hoặc crack dễ gây nên lổ hổng bảo mật. Còn Ubuntu vừa an toàn lại hoàn toàn miễn phí. Hơn thế nữa, nhà cung cấp Ubuntu còn tạo mã nguồn mở để người dùng tự chỉnh sửa hệ điều hành theo mong muốn của mình.
Chọn Ubuntu hay Windows?
Với nhiều ưu điểm nổi trội, đặc biệt là tốn ít tài nguyên phần cứng và bảo mật khiến Ubuntu trở nên tỏa sáng so với các ứng cử viên khác thậm chí là Windows, tuy nhiên việc làm Ubuntu trở nên lép về là độ thông dụng trong tương thích phần mềm.
Vì thế, Ubuntu là lựa chọn thích hợp nếu các phần mềm bạn cần tương thích với hệ điều hành này. Hãy tìm hiểu về các phần mềm bạn cần trước khi quyết định dùng Ubuntu nhé. Ngoài ra, nếu bạn là là lập trình viên thì rất khuyến khích bạn cài đặt Ubuntu. Nnhiều nhà cung cấp lựa chọn cài đặt Ubuntu lên máy chủ của mình khi đăng ký thuê hosting Linux.
Bảng so sánh giữa Ubuntu và Windows:
| Ubuntu | Windows | |
| Cấu hình | Không yêu cầu cao | Yêu cầu trung bình-cao |
| Bảo mật | Cao – Vá lỗi bảo mật nhanh | Thấp – mất thời gian hơn để tung ra bản vá bảo mật |
| Ứng dụng | Tương thích không nhiều – Nhưng cung cấp nhiều ứng dụng miễn phí | Tương thích nhiều – Nhưng không nhiều ứng dụng miễn phí |
| Đối tượng | Thường là lập trình viên, ít người dùng hơn | Người dùng đông đảo hơn |
| Khả năng tùy biến | Có độ tùy biến cao, hỗ trợ nhiều môi trường GUI | Độ tùy biến thấp hơn |
| Giao diện sử dụng | Không thân thiện với người dùng, đòi hỏi dùng lệnh | Thân thiện với người dùng, có thể học dễ dàng. |
Cấu hình tối thiểu để cài đặt Ubuntu
Với phiên bản Desktop: Hỗ trợ các máy tính cấu trúc Intel x86, AMD, và ARM. Cấu hình tối thiểu yêu cầu là RAM 256 MB, ổ cứng còn 5 Gb chỗ trống. Ngoài ra, card màn hình VGA hỗ trợ độ phân giải 640×480 trở lên.
Phiên bản server: Hỗ trợ máy có cấu trúc SPARC. Hỗ trợ không chính thức cho các cấu trúc: PowerPC, IA-64 (Itanium), PlayStation 3 và cả nền tảng PowerPC. Cấu hình tối thiểu cho việc cài đặt phiên bản server là máy có bộ vi xử lý 1 GHz x86, RAM 1 GB, card màn hình VGA hỗ trợ độ phân giải 640×480 trở lên.
Nếu máy bạn không đủ yêu cầu tối thiểu như trên thì cũng đừng lo, bởi Ubuntu có một bản phân phối tương tự là Lubuntu có thể đáp ứng được.
Bảng tóm tắt nội dung cài đặt cấu hình:
| Desktop và Laptop | Serve | ||
| Tối thiểu | Khuyên dùng | ||
| CPU | 300 MHz (x86) | 2 GHz (x64) | 1 GHz (x64) |
| RAM | 256 MB | 4 GB để sử dụng các hiệu ứng đồ họa | 1 GB |
| Dung lượng ổ cứng | 5GB | 2GB | 2.5GB |
| Video card | VGA @ 640×480 | VGA @ 1024×768 | VGA @ 640×480 |
Xem thêm:
- AOSP là gì? AOSP khác gì so với hệ điều hành Android?
- Kali Linux là gì? Cách sử dụng Kali Linux hiệu quả bạn nên biết
- Microsoft DirectX là gì? Vì sao bạn nên cài đặt và sử dụng DirectX?
Bài viết vừa rồi đã cung cấp cho các bạn những thông tin liên quan đến hệ điều hành Ubuntu là gì, và một số tính năng nổi trội của hệ điều hành này. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào, hãy bình luận bên dưới bài viết để được giải đáp một cách nhanh nhất nhé!