Rap là một trong những thể loại hot nhất trong âm nhạc Việt Nam hiện nay. Nó đang dần trở thành xu hướng trong những năm gần đây. Vậy bạn đã biết nhạc Rap là gì chưa? Hãy cùng DINHNGHIA tìm hiểu về nguồn gốc và các thể loại nhạc Rap qua bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết
Rap là gì?
Rap (Rhythm – And – Poetry) là một hình thức nghệ thuật trong văn hoá Hip hop của người Âu Mỹ đã tồn tại từ lâu. Thể loại này có cách thể hiện độc đáo và mang những đặc trưng riêng biệt. Rap dựa trên việc trình diễn lời nói hoặc hô vang ca từ, đi kèm theo vần điệu bài hát và tạo hình hấp dẫn người nghe.
Nhịp điệu của Rap không được xác định bởi cao độ hoặc trường độ, mà dựa vào tốc độ đọc của Rapper, có thể nhanh hoặc chậm. Điều này tạo nên sự đặc trưng riêng cho mỗi nghệ sĩ. mỗi Rapper đều có giọng điệu riêng và rap của họ mang những đặc điểm độc nhất vô nhị.
Nguồn gốc ra đời của Rap
Rap bắt nguồn từ nước nào
Mặc dù không ai biết chắc chắn về nguồn gốc chính xác của nhạc Rap, nhưng có một nguồn gốc được rất nhiều người công nhận. Theo đó, Rap được cho là khởi nguồn từ nhiều thế kỷ trước tại vùng đất Tây Phi. Trước đây Tây Phi đã tồn tại những nhà lịch sử học kể về cuộc sống ở vùng đất này với nhịp điệu từ những nhịp trống đơn giản. Phong cách này có nhiều điểm tương đồng với nhạc Rap như chúng ta biết ngày nay.
Sự ra đời của nhịp lặp trong rap
Nhạc Rap dần trở nên phổ biến hơn ở Mỹ. Thể loại này bắt đầu được phát triển rộng rãi khi DJ ở New York sử dụng các bộ gõ từ nhạc disco, soul hoặc funk để tạo ra nhịp nền lặp đi lặp lại. DJ Kool Herc được công nhận là người có vai trò khởi xướng thể loại này. Trong những buổi tiệc tùng học sinh của ông vào những năm 1970, ông đã sử dụng hai bàn đĩa xoay đĩa để tạo ra các vòng lặp, phát nhịp lặp đi lặp lại và kéo dài phần nhạc đệm của bài hát.
DJ Kool Herc nhận ra sự cần thiết của một người giữ cho đám đông luôn phấn khích và nhiệt huyết trong mỗi bữa tiệc. Vì vậy, Kool Herc đã mời người bạn của mình là Coke La Rock làm buổi tiệc trở nên sôi động hơn. Điều này chính thức đánh dấu bước ngoặt khi nhịp lặp của Rap được hình thành và ra đời.
Xu hướng Rap bắt đầu phát triển
Ở quận Bronx thuộc tiểu bang New York, làn sóng yêu thích Hip hop không ngừng lan rộng. Những năm 1970, thị trường nhạc rap nổi tiếng với những DJ huyền thoại như Afrika Bambaataa và Grandmaster Flash. Trong khoảng thời gian đó, DJ trở thành một hiện tượng mới trong âm nhạc. Đồng thời, nhiều nghệ sĩ và nhóm nghệ sĩ cũng xuất hiện.
Một số DJ đáng chú ý là Kurtis Blow, nghệ sĩ rap đầu tiên kí hợp đồng với Mercury Records vào năm 1979. Hai nhóm nhạc The Fatback và Sugar Hill Gang cũng phát hành những album chính thức và liên tục nằm trong top 40 của bảng xếp hạng Billboard trong những năm tiếp theo.
Vào những năm 80, DJ Grand Wizard Theodore bất ngờ tạo ra hai sáng kiến quan trọng là “cào cấu” và kỹ thuật thả kim (needle drop). Hai sáng kiến đó đã đưa kỹ thuật rap lên tầm cao mới, đồng thời còn tạo ra những cách thức chơi nhạc sáng tạo mới cho DJ.
Kỷ nguyên vàng của nhạc Rap
Năm 1984, vần và rap vẫn còn khá đơn điệu. Tuy nhiên, dưới sự phát triển của kỹ thuật âm thanh, thế hệ Rapper mới gọi là “the Golden Era” (Thời kỳ Vàng) ra đời. Kỷ nguyên này đánh dấu sự tiến bộ đáng kể của thể loại, khi các ca khúc và album ra mắt mang màu sắc, âm điệu và hướng đi của nhạc Rap hiện đại. Nhịp điệu trở nên dày đặc hơn, hát nhanh hơn và công nghệ lấy mẫu cũng phát triển mạnh mẽ.
Sự kiện này cũng trùng hợp với giai đoạn lời bài hát trở thành một hình thức phản đối kịch liệt, tập trung vào những bất công của xã hội Mỹ lúc đó. Một trong hai nghệ sĩ nổi tiếng thời bấy giờ là Melle Mel và Duke Bootee.
Sự chia rẽ trong cộng đồng rap bùng nổ
Vào những năm 1990, cộng đồng Rap đã chịu sự chia rẽ mạnh mẽ. Lý do là vì sự khác biệt về phong cách và nội dung giữa hai bờ Đông và Tây của Mỹ. Bên cạnh những khác biệt đó, hai cá nhân đóng góp không nhỏ vào sự rạn nứt này là Tupac Shakur và The Notorious B.I.G. Sau những xung đột và tranh cãi, những tên tuổi mới như Jay-Z và Snoop Dogg đã nổi lên và trở nên phổ biến ở cả hai bờ biển, giúp nhạc Rap vượt qua thời kỳ xung đột.
Trong khoảng thời gian này, nhiều nữ Rapper đã ra đời và trở nên nổi tiếng. Một trong số đó có thể kể đến là: Salt-N-Pepa, MC Lyte, Queen Latifah, Da Brat,… Những nghệ sĩ nữ này đã giúp dòng nhạc này được đa dạng với giai điệu ngày càng tốt hơn và dần tiến tới thời kì thành công của mình.
Sự gia nhập của nhiều Rapper trẻ
Từ năm 2000 đến hiện tại, sự phát triển của công nghệ trực tuyến và các tiến bộ công nghệ mới đã mang lại nhiều màu sắc cho nhạc Rap. Công nghệ này cho phép tạo ra nhiều bản nhạc với đa dạng sắc thái và cảm xúc hơn.
Ngoài ra, công nghệ nghệ trực tuyến và các tiến bộ công nghệ đã hỗ trợ những phương pháp triển khai nhịp, lấy mẫu và phân phối nhạc. Cùng với sự tham gia của các Rapper trẻ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và tiếp cận đối tượng nghe nhạc một cách hiệu quả.
Đặc trưng của Rap
Rap là thể loại tự do, phóng khoáng và không bị gò bó ở một giới hạn nào cả. Nó như là nguồn gốc của khát vọng, là thể hiện bản chất mạnh mẽ của mỗi cá nhân. Chính vì vậy, nhiều Rapper khi sáng tác cũng thêm vào vài câu chơi chữ để bản nhạc thêm hay.
Khi biểu diễn, các rapper phải thể hiện kỹ thuật và chất riêng của mình. Họ cần chú ý đến nhạc lí và hòa thanh để bài hát không bị phá vỡ, nghe không bắt tai hoặc bị ngang phè phè. Dưới đây là một số cách sử dụng câu chữ:
- Sử dụng lối chơi chữ, ấn dụ, so sánh, gieo vần, dùng từ đồng âm, bẻ gãy ca từ trong battle/dissing, chửi tục ác ý,…
- Thể hiện flow là kết hợp câu từ, cách gieo vần, điểm nhấn trên nền nhạc một cách sáng tạo.
- Truyền tải nội dung và chủ đề.
- Thể loại freestyle có nghĩa là tự ứng biến trên nền một con beat.
Tìm hiểu một số thể loại nhạc Rap phổ biến, được ưa chuộng
Rap diss
Rap diss, hay còn gọi là rap beef, là việc các rapper sử dụng lời bài hát trên nền nhạc để công kích, chỉ trích một đối tượng mà mình không thích. Rap diss thường xuất hiện những câu từ gai góc, không đúng chuẩn mực xã hội. Tuy nhiên, cũng có nhiều bài rap câu từ không đã kích nhưng lại mang ý nghĩa chế giễu sâu xa.
Flow trong Rap
Flow đơn giản là cách rapper thể hiện lời bài hát của mình, biến những lời chữ thành giai điệu riêng biệt. Khi biểu diễn, rapper sẽ kết hợp giữa việc nhấn nhá, nhả chữ và flow sao cho đoạn rap hay và mượt mà, liền mạch với con beat.
Mumble Rap
Mumble Rap là thể loại thường được sử dụng trong các buổi tiệc nhậu nhẹt xa hoa. Thể loại này câu từ không rõ ràng và không quá chú trọng vào nó. Mumble Rap đôi lúc còn được kết hợp giữa những giai điệu pop và các hiệu ứng về giọng hát, pha trộn âm thanh,…
Beef Rap
Beef Rap là mâu thuẫn hoặc xung đột xảy ra giữa hai hoặc nhiều Rapper. Điều này có thể bắt nguồn từ những cuộc ẩu đả, tranh cãi. Khi các rapper có beef với nhau, thường sẽ dẫn đến những màn tranh cãi và cuộc chiến lời bài hát bằng rap diss/dizz.
Hook trong Rap
Hook là những đoạn nhạc kết nối người nghe trở lại bản rap nhiều lần sau đó. Melody và Hook là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, nhiều người vẫn bị nhầm lẫn. Melody được hát còn hook là được rap lên và thể hiện nội dung chính của bản rap. Một bài hát Hook không bắt buộc có nhưng nếu có sẽ giúp khán giả ấn tương hơn.
Freestyle
Nếu một bản rap thông thường phải cần đến beat và lyrics thì freestyle lại đơn giản hơn rất nhiều. Nó là con beat được phát ngẫu nhiên và các rapper phải rap tuỳ biến để phù hợp trên nền nhạc đó. Freestyle hiện nay là thể loại phản ánh thực lực của một Rapper khi đứng solo với nhau.
Rap old School
Rap old School được viết chính xác là Old Sko0lz. Đây là thể loại không có giai điệu, hiểu đơn giản là rap chay. Hiện nay có khá nhiều Rapper sử dụng thể loại này và trở nên nổi tiếng trong thể loại nhạc Rap.
Battle Rap
Battle Rap là thể loại khá quen thuộc trong cộng đồng rap hiện nay. Thể loại này thường sử dụng wordplay, Multiple, Fact,… với mục đích chính là để đả thương và đả kích đối phương.
Nu – metal Rap
Nu – metal Rap là sự kết hợp giữa rock và rap trong cùng một track nhạc. Con beat sẽ được dựa hoàn toàn trên nền của bản nhạc rock. Khi biểu diễn, rapper trong nhóm nhạc rock sẽ đảm nhiệm Nu – metal Rap.
Rap và Hip hop có gì khác biệt?
Hip hop là một nền văn hoá lớn và đa dạng và Rap là một phần trong đó. Hip Hop bao gồm nhiều yếu tố như lời nói (MC), nhịp (DJ), điệu nhảy đường phố (breakdance), nghệ thuật tranh phun sơn (graffiti art). Và còn nhiều yếu tố khác như thời trang, lối sống, tư duy và triết lý.
Trong khi đó, Rap là một phần của văn hoá Hip hop, tập trung vào lời nói (MC), nhịp (DJ) và cách truyền tải thông điệp và cảm xúc thông qua lời bài hát. Rap là một phần quan trọng của văn hoá Hip Hop. Vì vậy, mọi người cần phân biệt kỹ hai khái niệm này nhé.
Các huyền thoại Rap trên thế giới
2Pac
2Pac là huyền thoại rap dù không thực sự nổi tiếng toàn cầu nhưng được người yêu thích Rap Mỹ hâm mộ. Anh được coi là một trong những Rapper có ảnh hưởng lớn trong việc đưa Rap trên toàn thế giới. Trong giai đoạn chia rẽ, 2Pac đã trở thành biểu tượng của bờ Tây và Gangsta Rap, đối lập với Notorious B.I.G – đại diện cho bờ Đông.
Tính đến năm 2007, 2Pac đã bán được hơn 75 triệu album trên toàn cầu. Tạp chí Rolling Stone cũng vinh danh anh bằng vị trí thứ 86 trong danh sách những nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại.
Notorious B.I.G
Notorious B.I.G là rapper trụ cột bờ Đông đối đầu với 2Pac. Hai rapper này từng là bạn thân trong quá khứ. 2Pac và Notorious B.I.G đã liên tục đấu qua đấu lại bằng các bài Rap. Tuy nhiên, một bi kịch lớn đã xảy ra, 2 rapper này đã bị ám sát. Sự kiện này giúp các Rapper hai bên nhìn nhận lại sự mất mát vô bờ của cuộc chiến và bắt đầu có xu hướng làm hoà.
Eminem
Eminem hiện tại là một trong những Rapper nổi tiếng và được biết đến nhiều nhất trên thế giới. Anh được gọi là “Ông vua nhạc Rap” và sinh cùng thời với 2 Rapper 2Pac và Notorious B.I.G. Tuy nhiên, Eminem không thành công quá sớm vì ông là người da trắng và nhạc Rap thời bấy giờ được xem là của người da đen.
Snoop Dogg
Snoop Dogg là một trong những Rapper nổi tiếng và chơi ngông nhất trong làng nhạc Rap. Anh là một nghệ sĩ lão làng, cùng thời với 2Pac và đã tham gia cuộc chiến giữa bờ Tây và bờ Đông. Snoop Dogg được Dr. Dre dạy chơi rap và từng được 7 lần đề cử giải thưởng âm nhạc Grammy dù chưa từng giành giải chiến thắng.
Kanye West
Kanye West bắt đầu sự nghiệp với hãng đĩa Roc – A – Fella của Jay – Z. Anh là một Rapper theo trường phái New School thực thụ với phong cách nhạc Rap truyền thống. Anh đa số bán bản thu kĩ thuật số và là một trong những Rapper tiêu thụ được nhiều bản kĩ thuật số nhất mọi thời đại.
Nhạc Rap tại Việt Nam
Thế hệ F1: 1997 – 2005
Lịch sử rap Việt Nam bắt đầu từ việc khai sinh với bản nhạc “Vietnamese Gang” của Thai Viet G và Khanh Nhỏ. Tuy nhiên, trước đó, nhóm Heart2Exit (hoạt động chủ yếu tại hải ngoại) đã thể hiện các bài hát RnB/Soul với những đường flow tuy đơn giản nhưng hiệu quả chính xác trên nền nhạc beat.
Đó có thể coi là mốc khởi đầu của thể loại rap tại Việt Nam. Vào năm 2005, Khanh Nhỏ đã đưa Vietnamese Gang tham gia cuộc thi Rappers trẻ thế giới và nhận được nhiều lời khen ngợi về cách thể hiện flow và cả chất nhạc của bản nhạc.
Thế hệ F2: 2006 – 2008
Trong khoảng thời gian từ năm 2006 đến 2007, văn hóa Hip hop đã nhanh chóng trở nên phổ biến và lan tỏa rộng rãi trong giới trẻ Việt Nam. Với sức hút mạnh mẽ, không chỉ các bản nhạc pop mà cả những tracks rap như “Tuyết Yêu Thương” của Young Uno, “Tiểu Thuyết Tình Yêu” của Andree x Lee7 x It’s Lee, … đã xuất hiện thường xuyên trong playlist của các bạn trẻ.
Thế hệ F3: 2009 – 2012
Từ năm 2009 – 2012 đã xuất hiện nhiều Rapper nổi tiếng cho đến tận bây giờ có thể kể đến như là nhóm Joker’s Rule (Mr. A, JayTee, Mr. T, Elli’an, Bueno, Rin – các thành viên từ 2 nhóm cũ là X4 band).
Thế hệ F4: 2013 – 2016
Trong giai đoạn nói trên, cộng đồng rap Việt Nam đã chào đón nhiều nhóm rap mới với hoạt động mạnh mẽ như:
- Hazard Clique – Nhóm theo phong cách Hardcore Rap, bao gồm các thành viên nổi bật như Pain – rapper đến từ Tây Ban Nha, Cam – á quân cuộc thi RhymeFes, và Black Murder – quán quân 2 mùa giải Rap-Up.
- Sài Gòn Smoking Gangz (SG.S.G) bao gồm các thành viên như D.C từ FSR, Khoa Wzzzy, LC King, Kent BC, K.SI.
- DC GanG + SG Prider – Đến từ tổ chức SPR.
- SK Family – Nằm ở Hà Nội gồm có các Rapper như Zugi, GoldFeezy, Monkey Dope.
Thế hệ F5: 2017 – nay
Trong những năm trở lại đây, rapper Việt càng ngày càng xuất hiện nhiều. Các cuộc thi rap cũng được tổ chức và đầu tư bài bản. Các Rapper nổi tiếng hiện nay như là Đen, Binz, Karik, Wowy, JustaTee, Osad, Suboi,… đều mang cho mình những bản nhạc triệu view.
Xem thêm:
- Nhạc Baroque là gì? 5 Nhà soạn nhạc Baroque vĩ đại nhất thế giới
- Nhạc Ballad là gì? 5 Ca sĩ hát nhạc ballad hay nhất Việt Nam?
- R&B là gì? Lịch sử hình thành và các loại hình R&B phổ biến
Với những chia sẻ trên của DINHNGHIA, chắc hẳn bạn đã biết được Rap là gì rồi đúng không? Nếu cảm thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho mọi người cùng hiểu hơn về Rap nhé. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.