Bài viết sau đây DINHNGHIA sẽ giới thiệu đến bạn về nghề phiên dịch viên, cũng như ngành học phù hợp để theo đuổi công việc này. Ngoài ra, bài viết cũng sẽ đề cập đến cơ hội việc làm của ngành và một số kỹ năng cần thiết. Cùng xem qua nhé!
Nội dung bài viết
Phiên dịch viên là gì?
Phiên dịch viên trong tiếng Anh được gọi là “Interpreter”, là những người chuyên thực hiện việc chuyển đổi thông tin từ một ngôn ngữ A sang ngôn ngữ B. Điều này nhằm giúp mọi người có thể dễ dàng giao tiếp với nhau.
Ngoài ra, phiên dịch là một phần của lĩnh vực biên – phiên dịch, chịu trách nhiệm dịch các văn bản và thông tin mà không làm thay đổi ý nghĩa hoặc nội dung của chúng.
Phân biệt phiên dịch và biên dịch
Một số người thường cho rằng phiên dịch và biên dịch là một, tuy nhiên đây là hai lĩnh vực khác nhau và có những đặc điểm riêng biệt sau đây:
| Khác Nhau | Biên dịch |
Phiên dịch |
|
Phương pháp |
Văn viết | Văn nói |
|
Thời gian |
Thường đã được đọc và nghiên cứu trước khi quá trình biên dịch được diễn ra. | Chuyển đổi ngôn ngữ ngay tức thì, sau khi đã nắm được thông tin qua cuộc hội thoại. |
|
Công cụ hỗ trợ |
Có thể sử dụng nhiều công cụ dịch thuật hoặc các nguồn tham khảo để dịch | Thường không sử dụng công cụ nào |
|
Tính chính xác |
Mang tính chính xác cao. | Có độ chính xác thấp hơn so với biên dịch. |
|
Tính trôi chảy |
Do có thời gian chuẩn bị nên thường dịch trôi chảy hơn. | Đôi khi không trôi chảy do phải dịch ngay lập tức. |
|
Số người tham gia |
Có thể có nhiều cùng tham gia vào quá trình biên dịch. | Thường độc lập và phải làm một mình. |
Các hình thức phiên dịch
Có một số hình thức của công việc phiên dịch như sau:
Phiên dịch song song (simultaneous interpreting)
Còn được gọi là dịch cabin, phiên dịch song song là phương pháp dịch cần nhiều kỹ năng nhất. Phiên dịch viên bắt buộc phải ghi nhớ lượng thông tin mà người nói ngôn ngữ nguồn đang nói, đồng thời trong thời gian ngắn phải dịch sang ngôn ngữ của người nghe.
Nói cách khác, phát ngôn của người nói và phiên dịch viên gần như được thực hiện song song với nhau.
Phiên dịch nối tiếp (consecutive interpreting)
Hình thức phiên dịch này còn được gọi là dịch đuổi. Sau khi người nói truyền đạt xong ý nghĩa của đoạn hội thoại. Phiên dịch viên sẽ ghi chú cẩn thận các ý chính, sau đó truyền đạt thông tin qua ngôn ngữ tiếp nhận một cách chính xác.
Phiên dịch tiếp cận (liaison interpreting)
Đây là hình thức dịch phổ biến nhất trong ngành phiên dịch. Thông thường sẽ được thực hiện bởi một người chuyển ngữ duy nhất, do các đoạn hội thoại thường diễn ra tại các cuộc họp đàm phán hoặc trò chuyện nhỏ.
Phiên dịch tiếp sức (relay interpreting)
Cách phiên dịch này thường được thực hiện ở các hội nghị quốc tế lớn. Có thể hiểu đơn giản rằng nếu trong cuộc họp có nhiều người tham gia từ nhiều ngôn ngữ khác nhau, ban tổ chức sẽ sắp xếp thông dịch viên ngồi ở cabin phiên dịch. Sau đó qua thiết bị âm thanh, người nghe sẽ nhận được ngôn ngữ họ mong muốn.
Ví dụ, khi đại diện Lào phát biểu, phiên dịch viên ở cabin sẽ dịch đoạn tiếng Lào đó sang tiếng Việt cho đại biểu Việt Nam. Tương tự các nước như Campuchia, Thái Lan phiên dịch của họ cũng sẽ chuyển tiếng Lào thành tiếng Thái hoặc tiếng Campuchia.
Phiên dịch thầm (whispering interpreting)
Hình thức này tương tự như phiên dịch song song. Nhưng khi chuyển ngữ xong, phiên dịch viên sẽ giữ kín cuộc trò chuyện và chỉ được thì thầm vào tai người muốn được chuyển ngữ.
Phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu (sign language interpreting)
Đây là phương pháp phiên dịch đặc biệt dành cho người khiếm thính. Hình thức phiên dịch này sẽ giúp chuyển đổi ngôn ngữ nói thành ngôn ngữ ký hiệu và ngược lại.
Những kỹ năng và tố chất mà phiên dịch viên cần có
Một số tố chất và kỹ năng mềm cần có ở một thông dịch viên như sau:
Kỹ năng về ngôn ngữ
Để trở thành một phiên dịch viên, kỹ năng về ngôn ngữ là một phần không thể thiếu. Bạn cần phải thành thạo trong việc sử dụng và chuyển đổi ngôn ngữ, để đảm bảo truyền đạt chúng một cách chính xác và linh hoạt. Đồng thời còn giúp tránh sai sót hay các hiểu lầm không đáng có.
Kỹ năng truyền đạt thông tin
Một trong những vai trò quan trọng nhất của phiên dịch viên là truyền đạt thông tin. Để thực hiện điều này, bạn cần trau dồi kỹ năng truyền đạt để có thể truyền tải những đoạn hội thoại nguồn một cách nhanh, đúng và đầy đủ ý nghĩa nhất.
Kỹ năng giao tiếp, lắng nghe
Một phiên dịch viên xuất sắc không chỉ giỏi ngôn ngữ, mà còn cần các kỹ năng giao tiếp và kỹ năng lắng nghe thật tốt. Khả năng lắng nghe giúp người phiên dịch hiểu rõ thông tin mà người nói muốn truyền đạt, từ đó nắm bắt được cảm xúc và tông giọng chính xác.
Kỹ năng giao tiếp lưu loát giúp thông dịch viên truyền đạt thông tin một cách rành mạch, rõ ràng bằng cách tập trung vào điểm chính. Kỹ năng này cũng hỗ trợ việc tạo sự kết nối giữa các bên, giúp các ngôn ngữ trở nên tự nhiên và mang đến cảm giác dễ chịu cho cuộc trò chuyện hơn.
Kỹ năng tra cứu thông tin
Tra cứu thông tin là một phần không thể thiếu trong công việc của phiên dịch viên. Đôi khi bạn sẽ gặp những từ ngữ hoặc thuật ngữ không thuộc chuyên ngành. Vì vậy, kỹ năng tra cứu thông tin sẽ giúp bạn giải quyết những tình huống này một cách nhanh chóng và tiết kiệm thời gian nhất.
Am hiểu về văn hoá, xã hội
Ngoài những hiểu biết về ngôn ngữ và các kỹ năng mềm, phiên dịch viên cũng nên có những hiểu biết nhất định về văn hóa cũng như phong tục, tập quán của các quốc gia. Điều này giúp phiên dịch viên dễ dàng hiểu đúng ý muốn của người nói và có thêm tự tin trong quá trình dịch thuật.
Đạo đức nghề nghiệp
Đạo đức nghề nghiệp luôn là tiêu chí quan trọng trong mỗi ngành nghề, kể cả phiên dịch viên. Trong quá trình chuyển ngữ, phiên dịch viên phải đảm bảo tính trung thực, không tâng bốc bất kỳ cá nhân hay sự việc nào. Đặc biệt hơn là không được thêm bớt hay nêu ý kiến cá nhân khi phiên dịch.
Xử lý tình huống tốt
Có khả năng xử lý tình huống tốt luôn là một điểm cộng đối với ngành thông dịch viên. Vì công việc này cần giao tiếp nhiều và thường phải đối mặt với áp lực khi mọi thông tin truyền tải ra đều phải chính xác và dễ hiểu nhất có thể.
Cơ hội việc làm của nghề phiên dịch viên
Kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập và phát triển mạnh mẽ, vì thế nhu cầu giao tiếp giữa các quốc gia trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Do đó, nghề phiên dịch viên trở thành một trong những lựa chọn nghề nghiệp “hot” của các bạn trẻ trong thời điểm hiện tại và tương lai.
Cơ hội việc làm trong ngành này rất đa dạng và phong phú, có thể chọn làm việc ở các công ty như :
- Công ty du lịch và lữ hành.
- Công ty chuyên về dịch thuật và phiên dịch.
- Các doanh nghiệp và tập đoàn đa quốc gia.
- Phiên dịch cho các tổ chức phi chính phủ hoặc phi lợi nhuận.
- Các tòa soạn báo hoặc các trung tâm tin tức quốc gia.
Phiên dịch viên cần bằng cấp gì và học ở đâu?
Để trở thành một phiên dịch viên, bạn cần có Bằng Cử nhân Ngôn ngữ trở lên. Tuy nhiên, bằng cấp chỉ là một phần trong quá trình trở thành một phiên dịch viên, bên cạnh đó vẫn cần những kỹ năng mềm để hoàn thiện hơn khả năng ngôn ngữ của mình.
Hiện nay, hầu hết các trường đại học và cao đẳng trên toàn quốc đều cung cấp chương trình đào tạo ngành ngôn ngữ như:
- Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội với các nhóm ngành như: Ngôn ngữ Anh, Ngôn ngữ Nga, Ngôn ngữ Hàn, và nhiều ngôn ngữ khác.
- Đại học Ngoại thương Hà Nội với các nhóm ngành như: Ngôn ngữ Anh, Nhật, Trung, Pháp, và nhiều ngôn ngữ khác.
- Đại học Hà Nội cung cấp các nhóm ngành như: Ngôn ngữ Anh, Nga, Pháp, Trung, Nhật, Hàn, và nhiều ngôn ngữ khác.
- Khoa Ngoại ngữ của trường Đại học Thái Nguyên với các nhóm ngành như: Ngôn ngữ Anh, Nga, Pháp.
- Đại học Ngoại Ngữ – Đại học Huế cung cấp các nhóm ngành như: Ngôn ngữ Anh, Nga, Pháp, Trung, Nhật, Hàn.
- Đại học Ngoại ngữ – Đại học Đà Nẵng với các nhóm ngành như: Ngôn ngữ Anh, Nga, Pháp, Nhật, và nhiều ngôn ngữ khác.
Mức lương của phiên dịch viên
Hiện nay, thu nhập của phiên dịch viên được đánh giá ở mức khá cao so với thu nhập trung bình của các nghề. Mức lương dao động khoảng 15 – 20 triệu VNĐ/tháng, tùy thuộc vào kinh nghiệm của từng phiên dịch viên cũng như quy mô của công ty mà họ làm việc. Đối với người mới vào nghề, làm việc tại các doanh nghiệp nhỏ, thu nhập sẽ nằm trong khoảng 10 – 12 triệu VNĐ/tháng.
Phiên dịch viên có thể chọn làm việc theo hình thức tự do hay còn gọi là freelancer. Bạn có thể nhận các dự án phiên dịch làm tại nhà hoặc tham gia phiên dịch cho các sự kiện hoặc hội nghị được yêu cầu mà không thuộc quản lý của công ty hay tổ chức nào.
Đối với freelancer, mức thu nhập sẽ phụ thuộc vào khả năng và trình độ của mỗi người. Tuy nhiên, cách thức này cũng đi đôi với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là với các bạn mới bắt đầu và chưa có nhiều kinh nghiệm cũng như mối quan hệ rộng rãi.
Xem thêm:
- Ngành kiến trúc là gì? Cơ hội việc làm? Mức lương sau tốt nghiệp?
- Ngành quan hệ công chúng là gì? Cơ hội việc làm? Mức lương?
- Ngành hệ thống thông tin quản lý là gì? Học gì? Cơ hội việc làm?
Trên đây là bài viết giới thiệu về nghề thông dịch viên là gì và những kỹ năng cần có để trở thành một thông dịch viên xuất sắc. Hãy theo dõi thêm nhiều bài viết từ DINHNGHIA để biết thêm những nghề nghiệp “hot” nhé!