Từ thời xa xưa, toán học đã được vận dụng ở khắp mọi nơi trên thế giới như một công cụ thiết yếu. Để lĩnh vực này ngày càng phát triển thì không thể thiếu sự cống hiến của các nhân tài. Cùng DINHNGHIA tìm hiểu về 23 nhà toán học nổi tiếng nhất thế giới qua bài viết này nhé!
Nội dung bài viết
Isaac Newton (1642 – 1727)
Isaac Newton sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân nghèo tại Lincolnshire, Vương Quốc Anh. Ông không chỉ là nhà toán học nổi tiếng thế giới mà còn là nhà triết học, nhà thiên văn học, nhà vật lý,… lỗi lạc trong lịch sử nhân loại.
Newton là “cha đẻ” của rất nhiều học thuyết và nghiên cứu khoa học có giá trị. Trong toán học, cùng với Gottfried Leibniz, ông đã phát triển phép tính vi phân và tích phân. Công thức mới này thống nhất và đơn giản hoá nhiều phương pháp tính khác nhau thời bấy giờ. Ông cũng là người đưa ra nhị thức Newton tổng quát.
Newton đã miêu tả được lực hấp dẫn và suy luận ra các định luật Kepler về chuyển động thiên thể. Các nghiên cứu của Newton được áp dụng vào thực tiễn nhiều như:
- Phép tính vi phân và tích phân hoàn toàn mới: Áp dụng cho các bài toán như tìm diện tích, tiếp tuyến, độ dài đường cong và cực trị của hàm.
- Giải thích hiện tượng thủy triều, tính toán đường đi của các sao chổi, sự tiến động của điểm xuân phân và các hiện tượng khác, loại bỏ hết các nghi ngờ về thuyết nhật tâm của hệ Mặt Trời.
Các thành tựu cụ thể của Newton:
- Khẩu pháo bắn vào quỹ đạo
- Cánh cửa dành cho chó mèo
- Ba định luật về chuyển động
- Hòn đá phù thủy
- Các phép tính vi phân
- Kính viễn vọng phản xạ
- Đồng xu hoàn hảo
- Sự mất nhiệt
- Dự đoán về ngày tận thế….
Blaise Pascal (1623 – 1662)
Ông là nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh và triết gia Cơ Đốc người Pháp rất nổi tiếng. Chiếc máy tính cơ học đầu tiên xuất hiện trên thế giới là do Blaise Pascal tạo ra. Tên Pascal của ông cũng đã được lấy để đặt cho chiếc máy tính đó.
Pascal đích thực là một nhà toán học tài danh, ông đã viết một chuyên luận xuất sắc về hình học xạ ảnh khi mới 16 tuổi, còn là người có ảnh hưởng sâu đậm trên tiến trình phát triển kinh tế học và khoa học xã hội đương đại.
Sau khi cha Pascal mất cũng như tiếp nhận một sự kiện tâm linh cuối năm 1654, ông trải qua “sự qui đạo thứ nhì”, Blaise Pascal từ bỏ nghiên cứu khoa học, từ đó hiến mình cho triết học và thần học.
Phát triển lý thuyết toán xác suất là đóng góp có nhiều ảnh hưởng nhất của Pascal cho toán học, nhất là ứng dụng và ảnh hưởng của nó vào khoa học thống kê. Vào năm 1653, Pascal đã viết nên công trình “Traité du triangle arithmétique” (Chuyên luận về Tam số học). Nó miêu tả một biểu mẫu gọi là tam giác Pascal rất mang tính ứng dụng. Như:
- Tạo tiền đề để xây dựng nên 7 hằng đẳng thức đáng nhớ.
- Chứng minh nhị thức Newton
- Ứng dụng trong các thuật toán thuộc lĩnh vực tin học.
Fibonacci (1170 – 1250)
Fibonacci là một nhà toán học người Ý và là người có công lan truyền hệ ký số Hindu – Ả Rập phổ biến khắp châu Âu. Hệ ký số này được áp dụng vào việc chuyển đổi khối lượng, chiều dài, tính toán số sách, tính toán tiền lời, đổi tiền và nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh đó, ông còn tạo nên dãy số Fibonacci. Dãy số này không chỉ góp phần vào sự phát triển của toán học mà còn được xem như tỷ lệ vàng trong nghệ thuật, tự nhiên, kiến trúc và cả tài chính.
Fibonacci được hiểu là một dãy vô hạn các số tự nhiên. Nó có bắt đầu bằng phần tử 0 hoặc 1 và 1. Quy tắc thiết lập các phần tử: Mỗi phần tử luôn bằng tổng hai phần tử trước nó.
Ngoài ra, thành tựu khiến ông nổi tiếng đến thời hiện đại có lẽ là lan truyền Chữ số Ả Rập ở châu Âu, trong cuốn Sách tính toán (Liber Abaci) của ông và dãy số hiện đại mang tên ông, số Fibonacci. Điều này mang ý nghĩa thực tiễn nhiều vì ông nhận ra chữ số Ả Rập đơn giản và dễ dàng hơn chữ số La Mã.
Thales (624 – 546 TCN)
Thalès de Milet (phiên âm tiếng Việt: Ta-lét) là một nhà toán học rất nổi tiếng. Không chỉ là người đứng đầu trong bảy nhà hiền triết của Hy Lạp mà ông còn là nhà triết gia đầu tiên tại đất nước này.
Thales là người đầu tiên nghiên cứu về thiên văn học, hiểu biết về hiện tượng nhật thực diễn ra do mặt trăng che khuất mặt trời. Ông còn là người nghĩ ra cách dựa vào bóng của kim tự tháp để đo chiều cao của chúng.
Trong toán học, ông nổi tiếng với định lý Thales:
- Nếu một đường thẳng song song với một cạnh của tam giác và cắt hai cạnh còn lại thì nó định ra trên hai cạnh đó các đoạn thẳng tương ứng tỉ lệ.
- Góc chắn nửa đường tròn thì bằng một góc vuông.
- Đường kính chia đôi đường tròn thành hai phần bằng nhau.
- Hai góc đáy của tam giác cân thì bằng nhau.
- Hai tam giác nếu có hai cặp góc đối và cặp cạnh tương ứng bằng nhau thì bằng nhau (trường hợp góc – cạnh – góc).
- Hai góc đối đỉnh thì bằng nhau.
Định luật Thales do ông sáng tạo ra có đóng góp rất lớn trong lĩnh vực toán học của cả thế giới. Nó được ứng dụng để đo chiều cao kim tự tháp Khufu. Bên cạnh đó, định luật này còn được dùng để đo những khoảng cách khi con người không thể tới được như đo chiều cao của ngọn núi hay đo khoảng cách của dòng sông.
Pythagoras (580 đến 572 – 500 đến 490 TCN)
Pythagoras (phiên âm tiếng Việt: Pi-ta-go) là một nhà toán học và khoa học vĩ đại nổi tiếng người Hy Lạp Ionian cổ đại, ông đã góp công sáng lập học phái Pythagoras. Ngoài ra, định lý Pythagoras (Pi-ta-go) được đặt theo tên ông luôn xuất hiện trong chương trình dạy toán ở Việt Nam.
Có rất nhiều thông tin khuất tất về xuất thân của Pythagoras. Ông rất nổi tiếng trong vấn đề về chính trị và tôn giáo với những lời dạy của mình. Từng một thuở Pythagoras rất có tiếng tăm ở Magna Graecia. Ông đã gây ảnh hưởng đến các triết gia lỗi lạc như Platon, Aristoteles, thông qua đó cũng ảnh hưởng đến triết học phương Tây nói chung.
Đối với toán học, thành tựu lớn nhất của Pythagoras chắc chắn là các định lý Pi-ta-go. Ứng dụng phổ biến nhất của định lý Pi-ta-go là dùng để tìm số đo các cạnh của tam giác vuông. Bên cạnh đó, nó còn có thể tính khoảng cách giữa 2 điểm trong mặt phẳng X – Y.
Bên cạnh đó, theo nhiều ý kiến cho rằng, ông có lẽ còn là người đề xướng thuyết Musica Universalis. Học thuyết này miêu tả rằng các hành tinh di chuyển theo quy luật của các phương trình toán học.
Alan Turing (1912 – 1954)
Alan Turing là một nhà logic học, mật mã học người Anh cực kỳ nổi tiếng. Ông được xem là “cha đẻ” của ngành khoa học máy tính. Những ý tưởng như siêu máy tính hay trí tuệ nhân tạo ở thế hệ chúng ta đều do Alan Turing khơi nguồn và truyền cảm hứng.
Turing cũng là một người đồng tính luyến ái, tuy nhiên, ông lại sống vào thời điểm mà các hành vi đồng tính luyến ái bị coi là phạm pháp. Trong một lần bị phát hiện cùng với người tình, ông đã phải chấp nhận dùng “điều trị” bằng hormone (chemical castration), một phương pháp điều trị nhằm ức chế khát khao tình dục (libido) bằng chất hóa học và nó để lại nhiều di chứng cho ông.
Phép thử Turing nổi tiếng của ông là một trong những cống hiến lớn nhất trong ngành trí tuệ nhân tạo. Với phép thử này, ông đặt ra câu hỏi rằng các máy móc có thể đạt được ý thức và suy nghĩ riêng hay không.
Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, tại thời gian làm việc tại Bletchley Park, Turning đã cùng các cộng sự của tại HUT 8 đã phát triển một số kỹ thuật nhằm tăng tốc độ phá mã của quân phát xít Đức, cũng từ đó phát triển việc cải tiến máy bombe.
Các thành tựu của Turning bao gồm cả thành tựu toán học có thể kể đến như:
- Tìm hiểu sự sắp xếp lá theo chu trình của dãy số Fibonacci, sự tồn tại của dãy số Fibonacci trong cấu trúc của thực vật.
- Sáng chế ra một cái máy cơ-điện tử (electromechanical machine) giúp vào việc giải mã máy Enigma, đặt tên là máy bombe.
- Sáng chế kỹ xảo Turingismus hoặc Turingery, dùng vào việc chống lại máy mật mã Lorenz.
- Thiết kế máy tính ACE (Automatic Computing Engine – Máy tính tự động) tại Phòng thí nghiệm Vật lý Quốc gia (National Physical Laboratory).
Andrew Wiles (1953)
Andrew Wiles là một trong những nhà toán học nổi tiếng người Anh. Ông giới thiệu về định lý lớn Fermat khi chỉ mới 10 tuổi. Sau nhiều năm tự nghiên cứu cùng sự hỗ trợ từ giáo sư John Coates, Wiles đã trở thành người đầu tiên chứng minh được định lý này.
Câu chuyện với toán học và định lý Fermat chính là một hành trình dài của ông và trở thành một truyện truyền kỳ về sự dẻo dai và bền bỉ. Khi còn ở trường Đại học Princeton, ông tập trung tìm kiếm lời giải cho mệnh đề Shimura-Taniyama vì nó có liên quan và ảnh hưởng tới Fermat, điều này lấy mất của ông 7 năm.
Thành tựu nổi tiếng nhất của ông cho đến hiện tại chắc chắn là người đầu tiên chứng minh được định lý lớn Fermat, tuy nhiên, quá trình nghiên cứu, tìm tòi, vượt nhiều khó khăn của ông, cũng như ý chí vươn lên, lòng nhẫn nại và kiên nhẫn cũng là một thành tựu vĩ đại.
Ông đã trải qua nhiều trục trặc, làm đi làm lại cho đến khi tìm được định hướng đúng vào tận năm 1994 để chứng minh học thuyết Fermat này.
René Descartes (1596 – 1650)
René Descartes (phiên âm tiếng Việt: Rơ-nê Đề-các) là một nhà khoa học, nhà triết gia, nhà toán học người Pháp. René là con của một gia đình quý tộc nhỏ, có truyền thống khoa bảng và là tín hữu Công giáo Rôma.
Ảnh hưởng của ông đến triết học bắt đầu khi Descartes muốn áp dụng phương pháp diễn dịch toán học, vào triết học. Ông đã nêu lên luận điểm rằng “không điều gì được xem là đúng cho đến khi nền tảng để tin rằng nó đúng được thiết lập”.
Ông có nhiều đóng góp to lớn trong lĩnh vực toán học, giúp hệ thống hóa hình học giải tích, hệ các trục tọa độ vuông góc và các học thuyết này cũng được mang tên ông.
Tiêu biểu thành tựu về toán học của ông phải kể đến là hệ thống hóa hình học giải tích, lý thuyết các đẳng thức và mô tả lũy thừa. Bên cạnh đó, Descartes là người đầu tiên dùng các ký hiệu x, y, z làm ẩn số trong toán học hiện đại. Ông còn nổi tiếng bởi phương pháp dấu hiệu Descartes, nó được ứng dụng để tìm số nghiệm âm, dương của phương trình đại số.
Euclid (thế kỉ III TCN)
Ông là một nhà toán học lỗi lạc vào thời cổ Hy Lạp và được mệnh danh là “cha đẻ của hình học”. Công trình vĩ đại nhất của ông phải kể đến là bộ sách gồm 13 quyển. Trong đó, Euclid đã chọn lọc, phân loại các kiến thức hình học một cách đầy đủ và chặt chẽ.
Bộ sách của ông đã đặt nền móng cơ bản cho môn hình học trong lĩnh vực toán học của cả thế giới. 13 quyển của Euclid cũng là nguồn gốc của hầu hết kiến thức hình học mà bạn biết đến ở bậc trung học cơ sở.
Bộ sách của Euclid đã đặt nền móng cho môn hình học cũng như toàn bộ toán học cổ đại. Các tiền đề của bộ sách đã giúp ứng dụng trong môn hình học hiện đại:
- Qua hai điểm bất kì, luôn luôn vẽ được một đường thẳng
- Đường thẳng có thể kéo dài vô hạn, mọi góc vuông đều bằng nhau.
- Với tâm bất kì và bán kính bất kì, luôn luôn vẽ được một đường tròn.
- Nếu 2 đường thẳng tạo thành với 1 đường thẳng thứ 3 hai góc trong cùng phía có tổng nhỏ hơn 180 độ thì chúng sẽ cắt nhau về phía đó.
- Hai cái cùng bằng cái thứ ba thì bằng nhau, trùng nhau thì bằng nhau, toàn thể lớn hơn một phần.
- Thêm những cái bằng nhau vào những cái bằng nhau thì được những cái bằng nhau.
- Bớt đi những cái bằng nhau từ những cái bằng nhau thì được những cái bằng nhau.
Carl Friedrich Gauss (1777 – 1855)
Carl Friedrich Gauss là nhà toán học nổi tiếng người Đức, được mệnh danh là Hoàng tử của các nhà toán học mặc dù xuất thân là tầng lớp lao động nghèo trong xã hội.
Gauss được mệnh danh là “hoàng tử của các nhà toán học” vì những ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển của toán học và khoa học. Ông còn được so sánh ngang hàng với những nhà toán học vĩ đại như Isaac Newton và Archimedes.
Các thành tựu của ông có thể kể đến như:
- Lý thuyết số.
- Giải tích.
- Hình học vi phân.
- Khoa trắc địa, từ học, tĩnh điện học.
- Tìm thấy cách dựng hình thất thập giác.
Georg Cantor (1845 -1918)
Cantor là một nhà toán học lừng danh và là “cha đẻ” của lý thuyết tập hợp trong toán học. Ông đã bắt đầu một cuộc cách mạng toán học với một câu hỏi đơn giản: “Vô hạn lớn đến chừng nào?”.
Trước khi Cantor nghiên cứu thì vấn đề vô cực vẫn chưa được giải thích đầy đủ và hệ thống. Nhưng khi ông đưa ra hệ thống luận điểm giải thích chính xác về vô cực thì lại bị các nhà toán học khác lại chỉ trích. Họ cho rằng khái niệm của Cantor đưa ra quá mơ hồ và có nhiều nghịch lý.
Cantor vẫn tiếp tục nghiên cứu về vấn đề này và ông đặt tên nó là “giả thuyết Continuum”. Đến tháng 5 năm 1894, ông mắc bệnh trầm cảm và bị đưa đến nhà thương điên Nervenklinik ở Halle.
Các đóng góp của ông cho toán học có thể kể đến như:
- Nguồn gốc của lý thuyết tập hợp, chứng minh rằng có nhiều (vô hạn) những kích cỡ có thể cho các tập hợp vô hạn.
- Chứng minh rằng tập hợp các số thực là “đông đúc hơn” số tự nhiên.
- Người đầu tiên đánh giá tầm quan trọng của tương ứng một – một trong lý thuyết tập hợp.
- Tập lũy thừa, định lý Cantor.
Paul Erdős (1913 – 1996)
Erdős là nhà toán học nổi tiếng người Hungary. Các nghiên cứu của ông bao gồm: toán học tổ hợp, giải tích, lý thuyết xấp xỉ, lý thuyết xác suất, lý thuyết đồ thị và lý thuyết tập hợp.
Ông được xem là một trong những nhà toán học tài năng nhất ở thế kỷ 20. Bên cạnh đó, ông còn nổi tiếng bởi tính cách lập dị. Erdős đã để lại nhiều thành tựu và đóng góp to lớn trong lĩnh vực toán học trước khi qua đời.
Erdős đã có hàng ngàn công trình về toán học có thể áp dụng thực tiễn đến tận hôm nay như:
- Tổ hợp.
- Lý thuyết đồ thị, lý thuyết số, lý thuyết xấp xỉ, lý thuyết tập hợp và lý thuyết xác suất.
- Giải tích toán học.
Leonhard Euler (1707 – 1783)
Với hơn 900 cuốn sách được xuất bản, Leonhard Euler được coi là nhà toán học có nhiều đóng góp nhất mọi thời đại. Ngoài ra, ông còn là nhà vật lý học, nhà thiên văn học, nhà lý luận và kỹ sư người Thụy Sĩ.
Ngoài ra, ông còn có nhiều đóng góp cho lĩnh vực vật lý. Ông theo đuổi các nghiên cứu về những định luật chuyển động của Isaac Newton. Bên cạnh đó, Euler còn nghiên cứu về triết học, thần học, lý thuyết âm nhạc, bản đồ,…
Riêng về toán học, các thành tựu nổi tiếng nhất của ông có thể kể đến là:
- Tạo nên nhiều ký hiệu toán học mà chúng ta vẫn đang sử dụng như số pi, sin, cos, tg, cotg,…
- Đưa ra các ký hiệu hiện đại cho các hàm lượng giác, chữ cái e cho cơ số của logarit tự nhiên (Số Euler).
- Tính chất các đường trong tam giác: Định lý đường thẳng Euler, định lý Euler liên hệ giữa tâm đường tròn nội tiếp và tâm đường tròn ngoại tiếp, đường tròn chín điểm trong một tam giác.
- Đưa ra định nghĩa góc Euler.
Girolamo Cardano (1501 – 1576)
Cardano không chỉ là nhà toán học mà còn là thầy thuốc và nhà chiêm tinh thời Phục Hưng. Vốn dĩ ông theo học ngành y nhưng vì tính cách lập dị nên khó tìm được việc làm. Dù vậy, ông vẫn theo nghề và là người đầu tiên giải thích được các vết sốt thương hàn.
Toán học đến với Cardano một cách rất tình cờ. Ban đầu, do túng thiếu nên ông tìm đến cờ bạc. Từ đó, ông viết nên các lý giải về xác suất có hệ thống trong quyển “Liber de ludo aleae”.
Kiến thức về xác suất của ông đã trở thành tiền đề cho sự ra đời của số liệu thống kê, tiếp thị, bảo hiểm và dự báo thời tiết. Bên cạnh đó, Cardano còn có nhiều thành tựu nổi bật về đại số học như lời giải phương trình bậc ba và bậc bốn.
Các thành tựu của ông áp dụng vào thức tiễn ngày nay như:
- Phương pháp hệ thống đầu tiên về xác suất.
- Tiền đề cho sự ra đời của số liệu thống kê.
Hypatia (360 – 415)
Hypatia là con gái duy nhất của nhà toán học Theon. Được tiếp thu nền giáo dục từ cha mình, bà đã trở thành nhà toán học nữ đầu tiên trên thế giới. Ngoài ra, Hypatia là một nhà tư tưởng lớn thuộc trường phái Tân Plato ở Alexandria. Đến cuối đời, chính bà trở thành nạn nhân của các mâu thuẫn chính trị và rồi bị sát hại.
Di sản giá trị nhất mà bà để lại cho lĩnh vực toán học là phiên bản chỉnh sửa “Euclid’s The Elements”. Hypatia là một người phụ nữ tài năng nhưng lại có kết cục bi thảm. Bà bị một đám người Cơ Đốc cuồng tín tra tấn và thiêu chết.
Wilhelm Leibniz (1646 – 1716)
Wilhelm Leibniz là một nhà toán học nổi tiếng người Đức. Ông và Isaac Newton đã cùng nhau khám phá ra vi tích phân độc lập. Bên cạnh đó, Leibniz còn nghiên cứu hệ thống số nhị phân tạo nền tảng cho hầu hết cấu trúc máy tính hiện đại thời nay. Ông cũng đã đóng một vai trò quan trọng trong chính trị của châu Âu cùng các vấn đề ngoại giao.
Đóng góp của ông trong lịch sử triết học và lịch sử toán học là ngang nhau, Leibniz cũng có nhiều đóng góp lớn vào vật lý và kỹ thuật.
Các thành tựu có thể kể đến của Leibniz là:
- Khám phá ra vi tích phân độc lập với Isaac Newton.
- Khám phá ra hệ thống số nhị phân.
- Nhìn ngược về truyền thống Scholastic và dự đoán trước logic hiện đại và triết học phân tích.
Archimedes (287 – 212 TCN)
Ông là một nhà phát minh, nhà vật lý, nhà thiên văn học, và nhà toán học người Hy Lạp. Ông luôn được xem là nhà khoa học hàng đầu của thời cổ đại mặc dù các ghi chép về ông khá ít. Ngày nay, huy chương Fields là huy chương đại diện cho những thành tựu to lớn trong toán học cũng mang hình chân dung Archimedes.
Ngoài ra, Archimedes là người đầu tiên áp dụng toán học vào các bài toán vật lý. Ông còn thiết kế ra nhiều loại máy móc như máy bơm trục vít và ròng rọc phức hợp. Do đó, ông được coi là một trong những nhà khoa học hàng đầu thời kỳ cổ đại.
Các thành tựu của ông về toán học:
- Tìm ra một phép toán xấp xỉ với số pi.
- Định nghĩa một dạng đường xoắn ốc (xoắn ốc Archimedes).
- Tạo ra một hệ sử dụng phép lũy thừa để biểu thị các con số lớn.
Jules Henri Poincaré (1854 – 1912)
Jules Henri Poincaré là nhà toán học, nhà triết gia, nhà vật lý lý thuyết nổi tiếng người Pháp. Ông được nhiều người trong lĩnh vực khoa học công nhận về sự đa tài và tầm hiểu biết sâu rộng. Nhóm Poincaré sử dụng trong toán học và vật lý được đặt theo tên của ông.
Ông sở hữu nhiều đóng góp căn bản cho toán học thuần túy, toán học ứng dụng, vật lý toán và cơ học thiên thể. Bên cạnh đó, ông còn là người đầu tiên khám phá ra hệ có tính tất định hỗn độn. Nó là cơ sở tạo nên lý thuyết hỗn độn hiện đại (Chaos Theory).
Các đóng góp chủ yếu của ông trong một số chủ đề:
- Tô pô đại số, hình học đại số, hình học hyperbol
- Lý thuyết hàm giải tích của một số biến phức, lý thuyết các hàm Abel, lý thuyết số lý thuyết phương trình Diophantine, lý thuyết điện từ.
- Định lý đệ quy Poincaré.
- Bài toán ba vật thể.
- Thuyết tương đối đặc biệt.
Georg Friedrich Bernhard Riemann (1826 – 1866)
Riemann là nhà toán học người Đức có ảnh hưởng lớn nhất vào khoảng giữa thế kỷ 19. Tuy số lượng công trình xuất bản của ông không có nhiều, nhưng lại có khả năng mở ra được những ngành nghiên cứu mới khi kết hợp giữa giải tích và hình học.
Riemann đã biểu lộ những tài năng khác thường của mình từ khi còn nhỏ. Ông tính toán nhanh một cách phi thường, tuy nhiên lại có tính cách rất rụt rè và sợ nói trước đám đông, ông bắt đầu nghiên cứu triết lý và thần học vào năm 19 tuổi.
Phần lớn các đóng góp của ông nằm ở ngành giải tích toán và hình học vi phân. Chúng là tiền đề để xây dựng nền tảng cho lý thuyết tương đối được phát triển thêm. Riemann không chỉ là người thành lập nên ngành hình học Riemann mà ông còn góp phần tạo nên những bước nền tảng cho thuyết tương đối rộng của Einstein sau này.
Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi (780 – 850)
Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi là nhà toán học, nhà địa lý học, nhà chiêm tinh học và thiên văn học Ba Tư. Các đóng góp của ông ảnh hưởng đến không chỉ toán học mà còn cả về ngôn ngữ, ông gần như cả đời là nhà thông thái ở Ngôi nhà của sự uyên bác.
Công trình nổi bật của ông là quyển “Đại số”. Đây là cuốn sách đầu tiên viết về cách giải phương trình bậc bốn và tuyến tính. Ngoài ra, ông còn khảo sát và cập nhật chi tiết hơn cho cuốn “Địa lý” của Ptolemy. Bên cạnh đó, ông cũng đã viết một số tác phẩm về chiêm tinh và thiên văn học.
Một số các thành tựu của Musa al-Khwarizmi:
- Thiết lập nên nền tảng cho các phát minh về đại số và lượng giác.
- Hệ thống hóa và chính xác dữ liệu của Ptolemy cho châu Phi và Trung Đông.
- Du nhập con số Ả Rập vào tiếng Latin West
John Horton Conway (1937)
Ông là một trong những nhà toán học nổi tiếng thế giới. Ông bắt đầu quan tâm đến toán học từ rất sớm và luôn có các đóng góp rất tích cực vào các thuyết số – hình học.
Conway theo học tại Đại học Cambridge trước khi chuyển đến Hoa Kỳ, ông giữ chức giáo sức tại đây và làm chức vụ này trong suốt hầu hết thời gian sự nghiệp của mình. Vào ngày 11 tháng 4 năm 2020, Conway qua đời vì biến chứng của COVID-19 ở tuổi 82.
John Horton Conway có nhiều đóng góp quan trọng trong toán học thuần túy như:
- Lý thuyết số, hình học và lý thuyết tập hợp.
- Lý thuyết nhóm hữu hạn,…
Bên cạnh đó, ông cũng góp phần cho nhiều nhánh của toán học giải trí, đáng chú ý nhất là phát minh ra máy tự động di động có tên là “Trò chơi cuộc sống” giúp bạn thấy cách các mẫu ô phát triển trong một lưới.
Grigori Perelman (1966)
Perelman là nhà toán học chứng minh được giả thuyết Poincaré nhưng từ chối 1 triệu đô la tiền thưởng. Không chỉ vậy, ông cũng từng từ chối huy chương Fields vào năm 2006. Ông cho rằng “Nếu bằng chứng là đúng thì không cần sự công nhận nào khác”.
Thuở trẻ, ông là một thành viên của đội Liên Xô trong Olympic Toán quốc tế, đã phát triển năng khiếu toán học từ rất sớm. Ông cũng là người phát biểu giả thuyết Poincaré lần đầu tiên vào năm 1904 và liên quan đến hành vi của các hình dạng trong không gian ba chiều.
Đóng góp quan trọng nhất của ông trong toán học là chứng minh giả thuyết hình học hóa của Thurston và từ đó đưa ra lời giải cho giả thuyết Poincaré.
Terry Tao (1975)
Đây là một nhà toán học người Úc gốc Hoa sống ở Mỹ. Terry Tao đã nhận được Huy chương Fields vào năm 2006. Đến hiện tại, anh vẫn đang là giáo sư toán tại Đại học California, Los Angeles cũng là người sớm nhất được công nhận là giáo sư (24 tuổi).
Terry Tao rất nổi tiếng, những nhà toán học đều tranh nhau mời anh giải bài toán của mình. Từ đó Tao có danh tiếng là “người thợ giải toán”.
Tao chuyên nghiên cứu về lý thuyết tổ hợp, giải tích và phương trình đạo hàm riêng. Đồng thời, anh cũng là người chứng minh cho việc dãy số nguyên tố có độ dài bất kỳ, với mỗi dãy số sẽ cách nhau một khoảng cố định.
Đóng góp quan trọng và có chiều sâu của Tao trong toán học là “chiều rộng và khối lượng chưa từng có trong toán học đương đại”.
Xem thêm:
- 10 nhà khoa học nổi tiếng của Việt Nam bạn đã biết chưa?
- 34 nhà văn nổi tiếng thế giới có sức ảnh hưởng mọi thời đại
- Các nhà soạn nhạc nổi tiếng là ai? 21 nhà soạn nhạc danh tiếng nhất thế giới
Bài viết đã giới thiệu về 23 nhà toán học nổi tiếng nhất thế giới. Họ là những người tài năng và nỗ lực cống hiến trong lĩnh vực khoa học mà bạn có thể học hỏi. Đừng quên đón chờ những bài viết hấp dẫn khác trên DINHNGHIA nhé!
