Nếu là người miền Trung, chắc hẳn bạn đã quá quen thuộc với mắm nêm – một loại gia vị quá quen thuộc trong các món ăn. Còn nếu bạn vẫn chưa biết đến mắm nêm là gì hãy cùng DINHNGHIA tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Nội dung bài viết
Mắm nêm là gì?
Mắm nêm là sản phẩm được lên men từ ướp muối con cá (hay con nêm) cùng với thơm, thính, đường,… Con nêm có nhiều kiểu chế biến, có thể tách xương hoặc không tách. Chúng cũng có thể dùng nguyên con (như cá sơn đỏ, cá cơm,…) hay xay nhuyễn (như cá nục, cá liệt, cá trích,…)
Nguồn gốc mắm nêm
Món ăn này luôn làm người ta nhớ đến miền Trung. Bởi họ thường làm mắm để dành ăn cho những ngày thời tiết xấu như mưa bão khi không thể đi chợ để mua thực phẩm hay không thể ngoài đồng hoặc ra khơi để đánh bắt thủy sản.
Mắm nêm miền bắc gọi là gì?
Ở vùng miền Bắc Việt Nam, món mắm nêm thường được gọi với cái tên khác là mắm tôm chua hoặc mắm tép chua.
Tùy vào từng khu vực, địa phương khác nhau mà người ta có thể dùng các loại nguyên liệu như: Tôm, tép, cá để làm mắm nêm và theo đó là cách chế biến cũng có thể khác nhau.
Cách làm mắm nêm
Cách làm ra mắm nêm nguyên con
Bước 1: Rửa sạch cá cơm và cá sơn đỏ còn tươi.
Bước 2: Đem 1/3 số cá tươi đó đem nhúng nhúng vào nước muối rồi khuấy, vớt ra để ráo đem phơi khô từ 4 – 5 tiếng.
Bước 3: Số cá còn lại thì dùng chày đập hơi dập, trộn cùng với cá đã phơi khô ở bước 2. Tẩm ướp cùng 20% muối, 2% đường cát và 3% thính gạo.
Bước 4: Cho tất cả vào lọ gốm hoặc là lọ thủy tinh, đậy kín nắp để cho cá lên men, phơi nắng thường xuyên và đặt ở nơi khô ráo.
Bước 5: 2 ngày sau, rút ráo nước và ém nhẹ cá chìm xuống phần đáy lọ, rồi đổ phần nước vừa mới rút ra lên trên bề mặt. Đậy nắp và để yên từ 20 – 25 ngày sau là có thể ăn.
Lưu ý: Để mắm nêm được lâu mà vẫn giữ hương vị thơm ngon, người ta thường cho thêm 0,1% benzoat natri – một loại chất chống mốc, nấm men và xạ khuẩn khi mắm đạt được độ thơm ngon nhất vào.
Cách làm ra mắm nêm xay nhuyễn
Bước 1: Rửa sạch cá trích, các liệt, cá nục,… rồi để ráo.
Bước 2: Dùng máy để xay nhuyễn cá, rồi ướp với muối như theo tỉ lệ làm mắm nguyên con.
Bước 3: Cho tất cả vào hũ nhưng không cần gài quá chặt, mỗi ngày cứ khuấy đảo và đem phơi nắng. Sau khoảng 20 – 30 ngày, bạn đã có ngay món mắm thơm ngon để thưởng thức.
Một số lưu ý:
- Không nên cho nhiều muối, nếu không mắm rất dễ bị mặn, ăn không ngon.
- Quá ít muối cũng khiến mắm dễ bị hư.
- Trung bình thời gian ủ mắm khoảng 2 tháng, sớm hay muộn hơn tùy vào thời tiết lúc bạn làm.
Những món ăn làm từ mắm nêm
Bún mắm nêm
Bún mắm nêm chắc không còn quá xa lạ với người dân miền Trung nói riêng và những người yêu thích các loại mắm Việt nói chung. Nguyên liệu của món ăn này có thể biến tấu khác nhau nhưng quan trọng nhất vẫn là bún ăn kèm với mắm nêm pha đặc biệt.
Để làm món ăn này, bạn cần làm theo các bước sau:
Bước 1: Rửa sạch thịt và đem luộc. Rửa sạch dưa leo, xà lách, giá,…
Bước 2: Pha mắm nêm. Cho vừa đủ mắm nêm cùng đường và hỗn hợp tỏi, ớt, thơm đã xay, trộn đều đến khi các gia vị hòa tan.
Bước 3: Cho bún ra tô, cho lần lượt dưa leo, xà lách, giá lên rồi rải thêm một chút đậu phộng. Cuối cùng, chan mắm nêm đã pha vào, vậy là bạn đã có được một tô bún mắm nêm siêu hấp dẫn.
Cá tai tượng chiên xù chấm mắm nêm
Cá tai tượng được chiên giòn nóng hổi thịt lại ngọt ăn cùng với mắm nêm chua ngọt thì lại hết ý. Chẳng những thế, bạn còn có thể cùng với bún, rau sống cuốn bánh tráng để món ăn thêm phần ngon miệng nữa. Các bước làm món ăn cụ thể:
Bước 1: Rửa sạch sẽ cá với nước muối rồi đem chiên cho vàng giòn.
Bước 2: Băm nhỏ thơm, tỏi và ớt sừng trộn cùng mắm nêm rồi nêm nếm cho vừa miệng. Làm mỡ hành bằng cách cắt nhỏ hành lá, cho thêm chút bột ngọt và muối, đun sôi dầu ăn và rưới lên lá hành, khuấy tan gia vị.
Bước 3: Xếp cá ra dĩa rồi rưới mỡ hành lên trên. Cá chiên ăn cùng với bún, bánh tráng chấm mắm nêm ăn cùng những ngày mưa gió thì còn gì bằng.
Thịt heo hai đầu da cuộn bánh tráng chấm mắm nêm
Thịt heo hai đầu da cuộn bánh tráng chắc hẳn là món ăn mà nhà nhà đều mê, nhưng bạn đã bao giờ thử chấm cùng với mắm nêm chưa. Nếu bạn ăn thử một lần thì chắc chắn bạn có thể sẽ mê ngay từ miếng đầu tiên luôn đấy. Bạn có thể tham khảo cách chế biến món này dưới đây:
Bước 1: Rửa sạch thịt heo và để ráo. Rửa và lột vỏ xả, thơm, tỏi rồi băm nhỏ. Đem xà lách rửa với nước muối rồi để ráo.
Bước 2: Đem thịt đi luộc. Cho vào chén hỗn hợp xả, tỏi, thơm đã băm cùng đường, nước cốt chanh, nước lọc cùng mắm nêm rồi đảo đều.
Bước 3: Vớt thịt ra rồi cắt thành miếng vừa ăn. Lấy bánh tráng, rau sống và hỗn hợp mắm nêm đã pha và thưởng thức thôi.
Xem thêm:
- Mắm bò hóc là gì? Các loại mắm bò hóc và nơi mua chất lượng
- Bột báng là gì? Cách sử dụng và một số món ăn ngon với bột báng
- Phổ tai là gì? Cách làm các món ăn được chế biến từ phổ tai
Với những thông tin trên mà DINHNGHIA đã chia sẻ về mắm nêm là gì, hi vọng bạn có thể có thêm những kiến thức hữu ích về loại mắm đặc biệt này. Hiện các món ăn mắm nêm cũng được bày bán rất nhiều, nếu có dịp bạn hãy thử ăn một lần nhé.