CPI có lẽ là một thuật ngữ không mấy xa lạ với những người đang hoạt động trong lĩnh vực kinh tế. Vậy CPI là gì? Làm thế nào để tính được CPI? Hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Nội dung bài viết
I. CPI là gì?
Khái niệm
CPI là cách viết tắt của cụm từ Consumer Price Index, tạm dịch là Chỉ số giá tiêu dùng. Đây là loại chỉ số tính theo phần trăm, dùng để biểu diễn mức thay đổi của giá cả hàng hóa tiêu dùng theo thời gian.
Chỉ số này được tính dựa trên một giỏ hàng hóa đại diện nên chỉ mang tính tương đối so với toàn bộ nền kinh tế.
Dưới góc độ của nền kinh tế vĩ mô, CPI được tính ở những lĩnh vực như nhà ở, quần áo, thực phẩm và đồ uống, giáo dục và truyền thông, dịch vụ y tế, phương tiện vận chuyển, giải trí, hàng hóa và dịch vụ khác…
Ý nghĩa
Dựa vào chỉ số CPI, người ta có thể nhận xét được mức độ biến động của hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng. Nhờ có CPI, các hộ gia đình kiểm soát được chi phí sinh hoạt và linh động hơn khi vật giá có sự thay đổi.
Ngoài ra, CPI còn được mệnh danh là thước đo của lạm phát. Sự biến động của chỉ số giá tiêu dùng sẽ gây ra tình trạng lạm phát hoặc giảm phát. Và hai tình trạng này đều có thể dẫn đến thoái hóa nền kinh tế, khủng hoảng và thất nghiệp.
Vì thế nên chính phủ và nhà lãnh đạo cũng dựa vào CPI để đưa ra các chính sách sao cho hợp lý.
Cách tính chỉ số CPI
Bước 1: Cố định giỏ hàng
Đây là bước cố định và tổng kết giỏ hàng của người tiêu dùng thông qua việc thống kê số lượng hàng hóa và dịch vụ người đó sử dụng.
Bước 2: Xác định giá
Sau khi đã có các sản phẩm trong giỏ hàng, chúng ta tiến đến bước xác định giá cả cho chúng. Giá phải được tính theo giá cả thị trường tại thời điểm đó.
Bước 3: Tính chi phí mua giỏ hàng hóa – dịch vụ
Sau khi xác định được giá cả của từng mặt hàng, ta sẽ đem giá đó nhân với số lượng của mỗi loại và cộng chúng lại với nhau để tính tổng chi phí của giỏ hàng.
Bước 4: Tính chỉ số giá tiêu dùng CPI cho các năm
- Tính CPI theo công thức:
Bước 5: Tính chỉ số lạm phát theo thời kỳ
Sau khi có được CPI, ta sẽ dùng kết quả vừa tìm được để tiếp tục tính chỉ số lạm phát.
- Chỉ số lạm phát = 100 x (CPI năm cần tính – CPI năm cơ sở) / CPI năm cơ sở
Ví dụ, chỉ số lạm phát 2011 = 100 x (CPI năm 2011 – CPI năm 2010) / CPI năm 2010
Tác động của chỉ số CPI đến nền kinh tế
CPI là một nhân tố quan trọng phản ánh nền kinh tế. Sự biến động của CPI cũng ảnh hưởng sâu sắc đến các yếu tố kinh tế khác, cụ thể:
- CPI tăng: điều này đồng nghĩa với việc giá cả các mặt hàng tiêu dùng đều tăng, tác động khá tiêu cực đến đời sống sinh hoạt của người dân, nhất là bộ phận có thu nhập thấp.
- CPI giảm: giả cả của hàng hóa lúc này sẽ giảm. Nếu thu nhập của người dân vẫn giữ nguyên thì họ sẽ có cơ hội được nâng cao mức sống.
Xem thêm:
- FDI là gì? Nguồn gốc, bản chất, đặc điểm, vai trò của FDI
- P/E là gì? Cách tính và định giá P/E? Ý nghĩa chỉ số P/E
- Lạm phát là gì? Nguyên nhân, Hậu quả và Ảnh hưởng của lạm phát
Trên đây là bài viết về khái niệm cũng như những điều bạn có thể chưa biết về chỉ số CPI. Hy vọng thông qua bài viết bạn đã có cho mình những kiến thức bổ ích. Đừng quên chia sẻ bài viết lí thú này với mọi người nữa nhé!