Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy diễn biến tâm trạng của Chí sau khi gặp Thị có sự biến chuyển rõ rệt. Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao có rất nhiều đoạn diễn biến tâm lý nhân vật hay, trong đó khi phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở thì diễn biến của Chí là một trong những đoạn diễn biến tâm lý nhân vật làm nên sự thành công của tác phẩm. Cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu và phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở qua bài viết dưới đây.
Chí Phèo là một nhân vật điển hình cho số phận người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Một số phận bi đát và thảm thương khi bị xã hội vùi dập đến bước đường cùng không lối thoát. Những tưởng Chí sẽ trượt dài trong chuỗi ngày tha hóa nhưng cuộc gặp gỡ định mệnh giữa Chí Phèo và Thị Nở đã thay đổi tất cả. Cùng phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở để thấy rõ hơn sự biến chuyển của Chí.
Nội dung bài viết
Đôi nét về hoàn cảnh cuộc đời Chí Phèo
Trước khi tìm hiểu phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, người đọc cần nắm được những nét chính về cuộc đời của Chí. Chí Phèo là một kẻ đòi nợ thuê cho Bá Kiến, là người khiến cho biết bao gia đình phải lâm vào cảnh tan nhà nát cửa. Nhưng có mấy người biết trước khi trở thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”, Chí Phèo đã từng là người lương thiện, từng có một quá khứ với nhiều ước mơ nhưng cũng đầy bi kịch.
Chí Phèo xuất thân là một đứa trẻ bị bỏ rơi ở lò gạch bỏ không. Ngay từ khi sinh ra hắn đã bị chối bỏ một cách không thương tiếc, không được thấy mặt hay cảm nhận tình thương của cha mẹ – những con người thân thuộc nhất nhưng cũng là xa lạ nhất với hắn. Hắn lớn lên trong cảnh không mẹ không cha, không nhà, không tình thương, phải đi làm nhiều công việc như làm thuê, ở đợ nhưng đó đều là những công việc lương thiện.
Chí Phèo cũng ao ước nhỏ nhoi“có gia đình nhỏ, chồng cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải… nuôi lợn làm vốn…khá giả thì mua dăm sào ruộng” muốn có được một hạnh phúc giản dị trong lao động. Hắn đến ở đợ cho nhà Bá Kiến, bị bà Ba – vợ Bá Kiến quyến rũ. Nhưng Chí là một anh canh điền khỏe mạnh, hiền như đất, có ý thức sâu sắc về nhân cách và danh dự nên mỗi lần “Bà Ba gọi lên bóp chân, Chí vừa làm vừa run…” anh thấy nhục hơn là thích.
Vì ghen Bá Kiến đã mượn tay nhà nước thực dân đẩy Chí Phèo vào tù, Chí Phèo dần tha hóa, biến chất, đánh mất cả nhân hình, nhân tính. Chính bọn cường hào đã đẩy Chí Phèo đến bước đường tha hóa, đánh mất nhân hình, nhân tính. Giữa lúc trượt dài trên con đường tha hóa, Thị Nở đã xuất hiện mang đến những tia ánh hy vọng trong chuỗi ngày đen tối của Chí. Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, người đọc mới thấy một Chí Phèo rất khác với sự biến đổi tích cực.
Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
Tâm trạng của Chí Phèo khi tỉnh dậy sau một cơn say dài
Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, đầu tiên là việc tỉnh dậy sau cơn say dài. Lần đầu tiên, Chí Phèo tỉnh giấc. Có thể nói, đã rất lâu rồi hắn mới tỉnh táo như vậy. Chính vì thế mà tâm trạng hắn có nhiều thay đổi. Tâm trạng đầu tiên khi thức dậy là một cảm giác buồn bao trùm khắp nơi.
Tuy nó chỉ mới là dấu hiệu “lòng mơ hồ buồn”, mông lung không rõ ràng nhưng đó là một chất men xúc tác khiến hắn bỗng nảy nở những tình cảm “rất người” trong trái tim tưởng đã chai sạn như những vết sẹo trên mặt hắn.
Và đây cũng là dấu hiệu chứng tỏ hắn đang tỉnh táo. Bởi chỏ có khi tỉnh táo con người mới biết vui buồn. Tiếp đến, là một lời than thở cất lên “Chao ôi là buồn” như một tiếng thở dài. Nỗi buồn không còn man mác mà bắt đầu thấm thía hơn. Và nỗi buồn này dường như có nguyên nhân. Chí lắng nghe những âm thanh của cuộc sống. Đó là tiếng chim hót, tiếng cười nói của những người đàn bà đi chợ về, tiếng thuyền chài gõ cá.
Những âm thanh ấy vẫn diễn ra hằng ngày chỉ có Chí Phèo không để ý bởi hắn vẫn đang say vẫn đang trượt dài trong đêm tối thăm thẳm. Những âm thanh bình dị nhưng đối với Chí lại quý giá biết bao nhiêu. Những âm thanh ấy gợi nhắc hắn đến một thời xa vắng – cái thời hắn vẫn còn lương thiện, vẫn còn có những ước mơ hoài bão về cuộc đời. Đó là nguyên nhân dẫn đến cảm giác “nao nao buồn” của Chí Phèo.
Những âm thanh ấy khiến hắn nhớ đến ước mơ về một mái ấm gia đình đơn sơ nhưng hạnh phúc. Một ước mơ nhỏ bé đến tội nghiệp, ai cũng có thể thực hiện được nhưng hắn thì không. Hạnh phúc bình dị ấy đã trượt ra khỏi tầm với của Chí gợi ra một sự tiếc nuối đau xót. Không còn là “mơ hồ”, “nao nao” mà giờ đây là “buồn thay cho đời”.
Nỗi buồn mang tính khái quát hơn, hắn buồn cho cuộc đời hắn đã bước qua cái dốc bên kia của cuộc đời mà nhìn lại hắn chỉ có hai bàn tay trắng cùng nỗi buồn bủa vây. Còn gì buồn hơn khi chính mình lại buồn cho mình.
Sau nỗi buồn, hắn lại bắt đầu thấy sợ. Con người rạch mặt ăn vạ ấy, gây ra đau thương sự sợ hãi khắp cả làng Vũ Đại ấy lại biết sợ – một nỗi sợ cũng “rất con người”. Hắn sợ tuổi già, sợ đói rét, sợ ốm đau nhưng quan trọng hơn nỗi sợ về thể xác là nỗi sợ về tinh thần – hắn sợ cô đơn. Chí Phèo đang từng bước từng bước trên nấc thang quay về con đường lương thiện.
Tâm trạng của Chí Phèo khi Thị Nở quay lại với bát cháo hành
Cuộc gặp gỡ giữa hắn và Thị Nở, tình cảm và sự chăm sóc mộc mạc, chân thành của Thị đã làm sống lại phần “người” trong hắn. Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở là việc cảm nhận phần người trong con người Chí. Hắn được Thị mang sang cho một bát cháo hành. Chỉ một bát cháo hành mà khiến hắn trải qua bao cảm xúc. Từ ngạc nhiên đến xúc động. Bởi lần đầu tiên hắn được nhận, được cho mà không cần phải dọa nạt, cướp giật. Lần đầu tiên hắn được chăm sóc được đối xử tử tế như một con người.
Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy đây chính là lần đầu tiên hắn được chăm sóc bởi bàn tay của một người đàn bà, cảm nhận được sự quan tâm chân thanh. Vì thế, lần đầu tiên “Đôi mắt gườm gườm gớm chết” đó đã “rơm rớm nước mắt”. Đó là những xúc cảm chân thành và thiêng liêng, là giọt nước mắt hạnh phúc và thức tỉnh. Cách đón nhận bát cháo được Nam Cao miêu tả một cách chi tiết, cụ thể “nhìn”, “cầm”, “ngửi”, “húp” – Chí Phèo cảm nhận bát cháo bằng tất cả mọi giác quan.
Khi phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy cách miêu tả ấy đã thể hiện sự trân trọng của hắn, sự quý trọng đối với tình yêu thương hắn vừa được cảm nhận. Bát cháo hành dân dã nhưng với Chí nó thật đáng quý biết bao “hơi cháo mới thơm làm sao”, “hít thấy hơi cháo hành”, “thoang thoảng thấy hơi cháo hành”. Hơi ấm của bát cháo hành cũng là hơi ấm của tình người xóa tan đi lớp sương mù trong trái tim nguội lạnh của Chí.
Nó là hiện thận rõ nét của sự quan tâm, tình yêu thương. Tình yêu thương đối với người khác đã khó quên, đối với Chí Phèo thì nó càng khó quên hơn bao giờ hết. Bát cháo không chỉ đánh thức cơ thể đang mệt mỏi của hắn mà còn đánh thức cả “con người” trong hắn. Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, đến giây phút này người đọc đã nhận ra rằng hắn thèm lương thiện, muốn làm hòa với mọi người và Thị Nở sẽ mở đường cho hắn.
Chí Phèo đã nghĩ và tưởng tượng đến một tương lai được sống trong tình yêu thương của mọi người. Chưa gì hắn đã nghĩ đến việc “Họ sẽ nhận hắn vào xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện” Dù bị vùi dập bao lần, bản chất lương thiện của Chí Phèo vẫn còn đó chỉ cần một cơ hội là nó sẽ lại xuất hiện.
Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy đằng sau hình dáng của một con quỷ là một trái tim, một khát khao trong sáng. Chỉ một chút tình cảm yêu thương của thị Nở cũng đủ làm sống lại nguyên vẹn bản chất lương thiện của Chí ngày xưa. Từ đó cho thấy tấm lòng nhân hậu của Nam Cao. Tác giả luôn đi vào nhân cách con người. Nó có thể bị lu mờ trong cuộc sống nhưng không bao giờ mất đi.
Tâm trạng của Chí Phèo khi bị cự tuyệt quyền làm người
Hạnh phúc ấy chưa được bao lâu thì lại bị vùi dập không thương tiếc bởi định kiến xã hội. Tình thương mong manh nhưng lại bị định kiến xã hội làm cho tan vỡ. Bà cô của Thị Nở là hiện thân của những quan niệm cổ hủ, hà khắc ăn sâu vào quan niệm của những con người lạc hậu, ích kỷ hẹp hòi, trói buộc quyền sống của con người.
Khi phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy trong suy nghĩ của bà, Chí là một tên không cha không mẹ, thuộc hạng khố rách áo ôm thậm chí còn là tên chuyên rạch mặt ăn vạ nên bà không thể nào chấp nhận chuyện của Thị Nở và Chí. Khi Thị Nở đến trút giận, đến nói lại với hắn những lời của bà cô thì Chí vẫn còn ngờ nghệch không tin. Chí Phèo “cười”, “không hiểu”, “ngẩn người”. Đến khi vỡ lẽ, hắn “chạy theo”, “nắm lấy tay” Thị nhưng đã muộn rồi. Thị Nở như chiếc phao cứu sinh, là chiếc cầu nối duy nhất của Chí Phèo với cuộc đời.
Còn gì bi kịch hơn khi chỉ sống trong tình yêu thương, hơi ấm tình người được vài hôm, Chí lại phải trở về với cái quá khứ đen tối lạnh lẽo mà chỉ nghĩ đến thôi cũng thấy lạnh lẽo, cô độc. Khi bị từ chối, Chí Phèo đau đớn tột cùng. Hắn lại tìm đến với men rượu, hắn mong có thể uống say để quên đi nỗi tuyệt vọng hụt hẫng hiện tại.
Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy “Hắn uống… tỉnh ra chao ôi buồn… hắn ôm mặt khóc rưng rức”. Giọt nước mắt của Chí tuôn rơi nhưng không vì hạnh phúc mà là sự tiếc nuối, đau đớn đến tận cùng. Bởi Chí Phèo biết mình không thể trở lại với thế giới làm người lương thiện. Khát vọng lương thiện mới chớm đã bị vùi dập không thương tiếc.
Chí Phèo tìm đến nhà Thị Nở nhưng cuối cùng hắn lại rẽ lối đến nhà Bá Kiến. Bởi lẽ, Chí Phèo ý thức được rằng, Bá Kiến là nguyên nhân dẫn đến bi kịch cuộc đời của Chí Phèo, là người khiến Chí Phèo rơi vào con đường tội lỗi không thể quay lại. Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy Chí đã ý thức rõ hành động mình đang làm – đòi quyền được sống, đòi quyền làm người và đòi lại sự lương thiện.
Lời nói “Tao muốn lương thiện. Ai cho tao lương thiện… Tao không thể làm người lương thiện được nữa” không phải là lời nói trong hơi men say mà là tiếng kêu cứu của “phần người” tốt đẹp trong Chí Phèo đòi hỏi quyền được sống, được làm người.
Những câu nói ấy vang vọng thể hiện một khát khao mãnh liệt nhưng đồng thời cũng là một sự bất lực đến tuyệt vọng. Chí đòi quyền được làm người, nhưng đau đớn thay khát khao chưa được trả lười thì lại bị đẩy vào bước đường cùng không lối thoát. Những câu hỏi vang lên nhưng không có ai trả lời. Câu phủ định cuối cùng vang lên thật chua xót. Những vết sẹo không thể xóa, những tội ác không thể rửa sạch và Chí không thể quay trở lại làm người lương thiện.
Cuối cùng, Chí đã lựa chọn – Chí Phèo xông vào chém Bá Kiến, Bá Kiến chết và Chí Phèo cũng “Đang giãy đành đạch giữa bao nhiêu là máu tươi…”. Hành động giết Bá Kiến không phải để ăn vạ mà là một hành động cho thấy sự phản kháng lại những kẻ đã đẩy Chí vào con đường bi kịch, hủy hoại cả cuộc đời Chí.
Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, ta thấy hành động tự sát là một lựa chọn tất yếu. Bởi lẽ, Chí Phèo không thể quay lại con đường tha hóa trước đây nhưng cuộc đời này lại không cho hắn cơ hội quay lại cuộc sống lương thiện. Nhân tính trong Chí Phèo đã được đánh thức mà đường về cũng bị cắt đứt. Một cảm giác tuyệt vọng, bế tắc. Chí Phèo chết nhưng chết dưới tư cách của một con người lương thiện.
Đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật của Nam Cao
Trong quá trình cảm nhận và phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, người đọc nhận ra Nam Cao đã vận dụng thành công phép biện chứng của tâm hồn. Ông đã xây dựng một nhân vật điển hình cho số phận người nông dân cùng khổ. Cuộc đời Chí Phèo là một bi kịch đau đớn từ lương thiện đến tha hóa. Khi Chí muốn quay lại con đường lương thiện thì lại không được chấp nhận.
Đây không chỉ là số phận bi thảm của Chí Phèo mà còn là số phận bi thảm của người nông dân trong xã hội phong kiến. Nhưng Nam Cao cũng đã cho thấy những hy vọng niềm tin vào nhân cách con người. Đó là ánh sáng soi bước con người trên đường đời. Qua đó, tố cáo xã hội đẩy con người vào bi kịch và thể hiện được sự cảm thông sâu sắc của nhà văn.
Xem thêm:
- So sánh vẻ đẹp trữ tình của sông Đà và sông Hương
- Soạn bài và Tóm tắt Uy Lít Xơ trở về – Ngữ Văn 10
- Soạn bài Lão Hạc Ngắn Gọn HAY NHẤT và tóm tắt tác phẩm lão Hạc lớp 8
Với những cảm nhận trên đây khi phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở đã giúp bạn có được những thông tin hữu ích phục vụ quá trình học tập của mình. Chúc bạn luôn học tốt!