Hiệu suất phản ứng là gì? Hiệu suất phản ứng este hóa hay hiệu suất phản ứng nhiệt nhôm là gì? Các dạng bài tập về hiệu suất phản ứng lớp 11?… Trong nội dung cụ thể của bài viết dưới đây, DINHNGHIA.VN sẽ giúp bạn tổng hợp lý thuyết cũng như bài tập về chủ đề hiệu suất phản ứng là gì, cùng tìm hiểu nhé!
Nội dung bài viết
Hiệu suất phản ứng hóa học là gì?
Hiệu suất phản ứng là gì hay hiệu suất phản ứng hóa học là gì là thắc mắc chung của rất nhiều người khi tìm hiểu về chủ đề này.
Các bài toán cho phản ứng hoàn toàn (hiệu suất đạt 100%) thì có ít nhất một chất tham gia phải hết (phản ứng xảy ra hoàn toàn).
Nếu hiệu suất H% < 100% thì lượng chất tham gia thực dùng nhiều hơn lượng lý thuyết (tính theo phương trình phản ứng) còn lượng sản phẩm thu được bao giờ cũng nhỏ hơn lượng sản phẩm tính theo lý thuyết.
Công thức tính hiệu suất phản ứng là gì?
Từ định nghĩa hiệu suất phản ứng là gì, bạn cũng cần ghi nhớ công thức tính hiệu suất phản ứng. Nếu cả hai chất tham gia đều biết lượng dùng ban đầu, thì H% phải được xác định dựa vào chất có khả năng hết (nếu để phản ứng hoàn toàn).
Hiệu suất quá trình gồm nhiều phản ứng nối tiếp
H% = h1 x h2 x h3 …x hn 100%
(trong đó các hiệu suất thành phần dạng thập phân, ví dụ 25% = 0,25)
Công thức tính khối lượng chất tham gia khi hiệu suất khác 100%
Do hiệu suất nhỏ hơn 100% nên lượng chất tham gia thực tế đem vào phản ứng phải nhiều hơn đề bù đi sự hao hụt. Khối lượng chất tham gia được tính như sau:
mtg=mlt.100H
Công thức tính khối lượng sản phẩm khi hiệu suất khác 100%
Do hiệu suất phản ứng nhỏ hơn 100% nên lượng sản phẩm thực tế thu được phải nhỏ hơn sự hao hụt. Khối lượng chất tạo thành được tính như sau:
mtt=mlt.H100
Bài tập về hiệu suất phản ứng lớp 11
Từ việc tìm hiểu định nghĩa hiệu suất phản ứng là gì, bạn cũng cần nắm được các dạng bài tập hiệu suất phản ứng, cụ thể như sau:
Dạng 1: Tính hiệu suất phản ứng
Ví dụ 1: Nung 4,9 gam KClO3 có xúc tác thu được 2,5 gam KCl và khí oxi.
Viết PTHH
Tính hiệu suất phản ứng.
Cách giải:
2KClO3→2KCl+3O2
nKClO3=0,04mol
Giả sử hiệu suất phản ứng = 100%, theo PTHH: nKCl=nKClO3=0,04mol
Vậy mKCl=2,98gam
H=mKClttmKCllt = 83,89%
Dạng 2: Cho hiệu suất phản ứng, tính số liệu còn lại theo hiệu suất
Ví dụ 2: Từ một tấn quặng pyrit sắt chứa 20% tạp chất, điều chế axit H2SO4 theo phương pháp tiếp xúc, qua các giai đoạn (có ghi hiệu suất mỗi giai đoạn) như sau:
Tính khối lượng của dung dịch H2SO4 72% điều chế được.
Cách giải:
Xét các giai đoạn trên ta có:
Bảo toàn nguyên tố S:
nH2SO4=2nFeS2
nFeS2=1000.0,8120=203(kmol)
⇒nH2SO4=2nFeS2.0,9.0,64.0,8=6,144(kmol)
mH2SO4=602,112kg
mddH2SO4 72% =602,112.10072=836,2667kg
Một số dạng toán về hiệu suất phản ứng nhiệt nhôm
Dạng 1: Bài toán có hiệu suất phản ứng không hoàn toàn trong phản ứng nhiệt nhôm
Phương pháp giải chung bài toán hiệu suất phản ứng nhiệt nhôm như sau:
Phản ứng:
- 2Al+Fe2O3→Al2O3+2Fe
Hiệu suất phản ứng H = %Alpu hoặc = % Fe2O3pu. Hỗn hợp X sau phản ứng gồm: Al2O3,Fe,Ald,Fe2O3 thường được cho vào
Tác dụng với dung dịch axit (HCl,H2SO4 loãng) tạo khí H2
- Fe+2H+→Fe2++H2 (1)
- 2Al+6H+→2Al3++3H2 (2)
- ⇒nH2=nFe+nAld
Nếu hỗn hợp X tác dụng với dung dịch NaOH thì Al và Al2O3 bị phản ứng
- 2Ald+2NaOH+3H2O→2Na[Al(OH)4]+3H2
- Al2O3+2NaOH+3H2O→2Na[Al(OH)4]
Dạng 2: Bài toán nhiệt nhôm với hiệu suất H = 100%
Phương pháp giải chung:
Bước 1: Cần xác định được Al dư hay oxit kim loại dư, trường hợp nếu cho khối lượng hỗn hợp cần xét các trường hợp Al dư và Al hết
Bước 2:
- Dựa vào các dữ kiện của bài toán thường gặp là hỗn hợp sau phản ứng tác dụng với dung dịch NaOH hoặc dung dịch axit (HCl, H2SO4) tính số mol chất dư và số mol các chất phản ứng.
- Vận dụng bảo toàn nguyên tố Al, Fe, O, bảo toàn khối lượng hoặc bảo toàn electron các các phản để tính toán.
Bước 3: Tính toán theo yêu cầu của bài toán
Ví dụ 3: Nung nóng m gam hỗn hợp Al và Fe2O3 (trong điều kiện không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp rắn Y. Chia Y thành hai phần bằng nhau:
Phần 1: Tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng dư sinh ra 3,08 lít khí H2 (ở đktc)
Phần 2: Tác dụng với dung dịch NaOH dư sinh ra 0,84 lít khí H2 (ở đktc). Tính giá trị của m?
Cách giải:
nH2(p1)=0,1375mol
nH2(p2)=0,0375mol
Hỗn hợp rắn Y tác dụng với NaOH giải phóng H2→Al dư và vì phản ứng xảy ra hoàn toàn nên thành phần hỗn hợp rắn Y gồm: Al2O3, Fe và Al dư
Gọi nFe=xmol ; nAld=ymol có trong 1/2 hỗn hợp Y
Từ đề ta có hệ phương trình: 2Al+Fe2O3→Al2O3+2Fe
Theo đlbt nguyên tố đối với O và Fe: nAl2O3=nFe2O3=0,05mol
Theo đlbt khối lượng: m = (0,05 . 102 + 0,1 . 56 + 0,025 . 27). 2 = 22,75 gam.
Hiệu suất phản ứng este hóa
Cùng với hiệu suất phản ứng là gì thì hiệu suất phản ứng este hóa, hay hiệu suất phản ứng nhiệt nhôm cũng là những khái niệm quan trọng trong hóa học.
Phản ứng este hóa là gì?
Phản ứng este hóa là phản ứng giữa axit cacboxylic và ancol trong điều kiện nhiệt độ, có H2SO4đặc làm xúc tác. Trong điều kiện đó, đồng thời xảy ra phản ứng thủy phân este trong môi trường axit, tạo ra axit và ancol ban đầu. Phản ứng este hóa và phản ứng thủy phân este trong axit là phản ứng thuận nghịch, hiệu suất phản ứng H <100%.
Bài tập hiệu suất phản ứng este hóa – Bài toán hiệu suất thuận
Đề bài cho số liệu của chất tham gia phản ứng, yêu cầu đi tìm các chất tạo thành (sản phẩm).
Công thức tính: H% = mttmlt.100
hoặc H% = npumbd.100
Luôn luôn lấy số liệu của sản phẩm để tính cho bài toán
Nếu bài toán cho hiệu suất thì sau khi tính toán chỉ cần nhân với hiệu suất suy ra kết quả cần tìm.
Bài tập hiệu suất phản ứng este hóa – Bài toán hiệu suất nghịch
Đề bài cho số liệu sản phẩm, yêu cầu tính khối lượng các chất tham gia phản ứng
Công thức tính: H% = = mttmlt.100
Hoặc H% = npumbd.100
Lưu ý:
Nếu bài toán đã cho hiệu suất thì sau khi tính toán xong chỉ cần chia kết quả cho hiệu suất suy ra kết quả cần tìm
Khi đề bài cho chất tham gia ban đầu có chứa bao nhiêu phần trăm tạp chất ⇒ lượng chất tham gia thực tế = lượng chất cho trong đề.(100 – % tạp chất).
Đề bài cho sự hao hụt trong quá trình phản ứng/sản xuất thì lượng chất thực tế phản ứng = lượng chất trong đề bài.(100% – % hao hụt).
Hiệu suất tính theo chất dư ít hơn.
Khi đề bài cho quá trình gồm n giai đoạn, mỗi giai đoạn có hiệu suất H1,H2,…,Hn,… thì hiệu suất của toàn quá trình là H=H1.H2….Hn
Bài tập về hiệu suất phản ứng este hóa
Ví dụ 4: Thực hiện phản ứng este hóa m gam CH3COOH bằng 1 lượng vừa đủ C2H5OH thu được 0,02 mol este. Hiệu suất phản ứng H = 60%. Giá trị của m?
Cách giải:
Ví dụ 5: Từ 1 kg đất đèn (trong đó có 96% canxi cacbua) điều chế ra axit axetic, hiệu suất toàn quá trình điều chế axit đạt 80%. Toàn bộ lượng axit thu được cho tham gia phản ứng este hóa với lượng dư ancol etylic. Hiệu suất phản ứng este hóa là 90%. Tính khối lượng este etyl axetat thu được.
Cách giải:
Xem thêm:
- Phản ứng nhiệt nhôm là gì? Các phản ứng nhiệt nhôm thường gặp
- Phản ứng thế là gì? Phương trình phản ứng thế và Một số dạng bài tập
- Dãy hoạt động hóa học của kim loại là gì? Ý nghĩa dãy hoạt động hóa học
DINHNGHIA.VN đã giúp bạn tổng hợp kiến thức về chủ đề hiệu suất phản ứng là gì trong bài viết trên đây. Hy vọng với những thông tin mà bài viết mang lại, bạn đã có thêm cho mình những kiến thức hữu ích trong quá trình tìm hiểu về chuyên đề hiệu suất phản ứng là gì. Chúc bạn luôn học tốt!