Có thể nói “Vội vàng” là một trong những tác phẩm thơ thành công nhất của “ông hoàng thơ tình” Xuân Diệu và nổi bật trong bài thơ này nằm ở chính khổ thơ cuối. Cùng DINHNGHIA.COM.VN phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của nhà thơ Xuân Diệu để hiểu hơn về tình yêu đời, yêu người của tác giả trong khổ thơ này nhé!
Nội dung bài viết
Tác giả, tác phẩm
Tác giả Xuân Diệu
Xuân Diệu, tên thật là Ngô Xuân Diệu, sinh năm 1916 và qua đời năm 1985, được biết đến với bút danh Trảo Nha. Ông sinh ra ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, nhưng quê hương của ông là huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Cha ông là Ngô Xuân Thọ và mẹ là Nguyễn Thị Hiệp.
Xuân Diệu là thành viên thứ bảy của nhóm Tự Lực Văn Đoàn và được coi là một trong những đại diện xuất sắc của phong trào thơ mới. Hai tập thơ nổi tiếng của ông là “Thơ thơ” và “Gửi hương cho gió”. Các bài thơ của Xuân Diệu nhận được sự yêu thích và hưởng ứng nồng nhiệt từ công chúng, ông được biết đến với danh hiệu “ông hoàng thơ tình”. Ngoài việc sáng tác thơ, Xuân Diệu còn tham gia viết báo, phê bình văn học và dịch sách.
Theo Hoài Thanh, ông được gọi là “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”. Thơ của Xuân Diệu mang đến nhiều tầng màu sắc khác nhau và để lại dấu ấn đặc biệt trong lòng độc giả. Ông là nhà thơ của tình yêu và mùa xuân, những khía cạnh đầy sự tươi mới và đam mê đời sống. Xuân Diệu luôn tạo ra sự độc đáo trong các tác phẩm của mình, với cách sáng tạo và hấp dẫn ngôn từ để thu hút người đọc. Ai đã từng đọc thơ của Xuân Diệu khó lòng quên được sức sống mãnh liệt trong những câu thơ đó, mang đến sự khao khát hòa mình với thiên nhiên và cuộc sống.
Sau Cách mạng tháng Tám, Xuân Diệu thể hiện một hướng đi mới trong phong cách viết thơ của mình. Ông đưa tác phẩm của mình vào đời sống thực tế, tạo nên văn thơ mang tính thời sự. Xuân Diệu nhận thức trách nhiệm của một công dân và tận tụy sáng tác những bài thơ chào mừng Cách mạng bằng cách sử dụng vần thơ yêu đời. Tuy nhiên, ở giai đoạn sau này, thơ của Xuân Diệu không còn gây được tiếng vang như trước.
Một số tác phẩm tiêu biểu của Xuân Diệu bao gồm “Thơ thơ”, “Gửi hương cho gió”, “Một khối hồng”, “Thanh ca”, “Tôi giàu đôi mắt”, “Riêng chung”, “Triều lên”, “Trường ca”, “Phấn thông vàng”, “Trò chuyện với các bạn làm thơ trẻ”, “Đi trên đường lớn”, “Và cây đời mãi xanh tươi”,…
Tác phẩm vội vàng
Bài thơ Vội vàng được in trong tập Thơ thơ năm 1938, đó là tập thơ đầu tiên mà Xuân Diệu công bố. Bài thơ này là một sự tạo hóa của cuộc sống trong thơ của Xuân Diệu trước thời kỳ cách mạng. Với một giai điệu vội vã và sự lo lắng, bài thơ thể hiện sự khắc khoải trước sự trôi qua của thời gian. Nó nhấn mạnh rằng mọi thứ trên đời đều có hạn, và gửi đến những thông điệp tỉnh giấc cho giới trẻ, nhắc nhở họ trân trọng thời gian và sống một cuộc sống có ý nghĩa. Thơ của Xuân Diệu mang đến một hơi thở mới trong tâm trí độc giả, và luôn khiến chúng ta suy ngẫm sau khi đọc.
Bài thơ thể hiện sự khát khao sống, ham muốn tận hưởng của tác giả. Nó là sự biểu hiện đặc trưng cho tâm hồn của thời đại, một ý thức sâu sắc về sự yêu đời, nhưng cũng mang trong mình những lo lắng. Đồng thời, nó cũng thể hiện triết lý sống mới mẻ. Bài thơ là một tuyên ngôn về việc sống vội vã, sống để tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn.
Hướng dẫn lập dàn ý
a. Mở bài:
- Tổng quan nội dung chung của bài thơ Vội vàng.
- Dẫn dắt vào khổ cuối và giới thiệu khổ cuối truyền tải sự đam mê cuồng nhiệt của Xuân Diệu với cuộc sống.
b. Thân bài:
Tái hiện lại bức tranh thiên nhiên:
- Sự thán phục của tác giả khiêu khích “hãy đi nhanh!”
- Khát vọng sống và yêu thương mãnh liệt.
Cảm nhận của tác giả thông qua các giác quan:
- Hình ảnh mây, gió, nước, bướm.
- Tác giả truyền đạt cảm xúc về cuộc sống và thiên nhiên qua thị giác, mũi, tai,…
- Thị giác ghi lại vẻ đẹp huyền diệu của thiên nhiên.
- Mũi ngửi cảm nhận mùi hương tươi mới của thiên nhiên.
- Tai nghe bắt được âm thanh của thiên nhiên.
- Tình yêu mãnh liệt và cuồng nhiệt của tác giả.
c. Kết bài:
Tổng kết lại và thể hiện cảm nhận của bản thân về đoạn thứ ba trong bài thơ Vội vàng.
Hướng dẫn phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của nhà thơ Xuân Diệu
Bài tham khảo 1:
Thời gian chẳng bao giờ chiều lòng người còn con người dẫu ta bé nhỏ nhưng lại luôn mang trong mình khao khát to lớn. Tình yêu đời và tình yêu người càng sâu sắc, ta càng choáng ngợp trước sự thống trị của thời gian. Xuân Diệu – một nhà thơ tinh tế và nhạy cảm, luôn dằn vặt trước sự trôi chảy của thời gian và tuổi xuân, ông sống vội vã, sống nhanh nhưng cũng rất đắm chìm trong tình yêu đời, yêu người của mình. Bài thơ “Vội Vàng” được coi là khẩu hiệu sống của Xuân Diệu, thể hiện cái tôi mãnh liệt trong cảm xúc của chính ông và những khám phá mới mẻ trong tạo hình thơ. Khổ thơ cuối cùng của bài thơ, với nhịp điệu nhanh và mạnh mẽ, như một kết luận cho triết lý sống vội vàng của ông:
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Nếu như trong những bài thơ trước, Xuân Diệu sử dụng từ “tôi”, thì ở đây ông lại sử dụng từ “ta”. Theo Chu Văn Sơn, “ở trên, tác giả xưng ‘tôi’ để đối thoại với nhân loại, ở dưới lại xưng ‘ta’ để đối diện với sự sống”. Dưới con mắt của tác giả, sự sống hiện lên rực rỡ, điều này được thể hiện ở từ “mơn mởn” để miêu tả sức sống tràn đầy và tươi mới. Chính sự sống mãnh liệt đó khiến tác giả tham lam muốn ôm trọn vẹn.
Những điều mà thi sĩ mong muốn là được đồng cảm với thiên nhiên, với sự sống: Từ mây, gió, cánh bướm đến tình yêu, cỏ cây, non nước. Mức độ đồng cảm ngày càng mãnh liệt hơn: từ “ôm”, “riết”, đến “say”, “thâu” và cuối cùng là “cắn”. Mỗi lần từ “Ta muốn” vang lên là một ước nguyện được diễn đạt. Nhân vật trữ tình muốn ôm tất cả trong lòng mình, “mây đưa và gió lượn”, muốn đắm say với “cánh bướm tình yêu”, muốn thu hút tất cả vào vòng tay trẻ trung của mình với “một cái hôn nhiều”. Muốn thu gom tất cả vào tâm hồn sống động với “Và non nước, và cây, và cỏ rạng”. Từ “Ta muốn” cùng với nhịp thơ sôi động như diễn tả hơi thở nhanh của thi nhân và nhịp điệu hối hả của trái tim vội vàng. Có lẽ thi sĩ Xuân Diệu đang trong tâm trạng đầy sôi nổi, mê hoặc và không thể kiềm chế, như muốn cùng lúc ôm trọn cả vũ trụ, cả cuộc đời, cả mùa xuân vào lòng mình. Chỉ khi sống vội vàng, sống hối hả, sống đầy nhiệt huyết như vậy, chúng ta mới thực sự sống trọn vẹn theo Xuân Diệu.
Lời “ta muốn” tạo nên một cấu trúc câu đều đặn, hối hả như thúc giục mọi người hãy yêu quý tuổi trẻ của mình, hãy làm những điều mà chỉ tuổi trẻ mới có thể làm, và trước hết là đắm say trong thiên nhiên, trong tình yêu của mùa xuân. Đồng thời, các động từ biểu thị tâm trạng như ôm, riết, say, thâu, cắn diễn tả tình cảm sôi nổi và lòng khao khát tận hưởng đến mức tham lam muốn níu giữ lấy tất cả. Các động từ này có sự gia tăng rõ rệt trong sự ước muốn. Ban đầu chỉ là một cái ôm nhẹ nhàng để khát khao, nhưng phải siết chặt thì mới cảm nhận được tình yêu. Khi gần đến nhà thơ say sưa thâu tóm tất cả vào lòng và cuối cùng là hành động mạnh mẽ, mãnh liệt nhất là cắn, như muốn chiếm hữu và sở hữu.
Trong những câu thơ tiếp theo, Xuân Diệu sử dụng điệp từ kết hợp với tính từ “no nê, chếnh choáng, đã đầy” để khẳng định tâm trạng của một con người luôn hòa mình trong thiên nhiên, trong cuộc sống. Không chỉ là đủ đầy mà còn để cuộc sống trở thành một phần của tâm hồn, và tâm hồn thì tràn đầy tình yêu.
“Xuân hồng” hai từ như thế, nghe sao mềm mại, nghe sao đầy đặn. Mùa xuân không chỉ là một tên gọi, mà trong thơ của Xuân Diệu, mùa xuân trở nên sống động, tràn đầy sức sống. Mùa xuân đó đẹp đẽ, ngọt ngào như đôi môi của một thiếu nữ, khiến “ta muốn cắn vào ngươi”. Mùa xuân là một thực thể hữu hình, làm sao một nhà thơ có thể cắn? Đúng, nhà thơ không thể cắn nhưng nhà thơ có thể hòa mình vào mùa xuân, có thể say đắm trong cơn tình dịu ngọt của mùa xuân.
Khổ thơ cuối với ngôn từ đậm chất “thơ Mới”, thoát ra khỏi những giới hạn của những quy tắc chặt chẽ của thơ trung đại, không chỉ diễn đạt cảm xúc mãnh liệt của Xuân Diệu trước cuộc sống, trước tuổi trẻ mà còn ẩn chứa ý nghĩ về một cái tôi trữ tình, tràn đầy lòng khát khao được sống, được tận hưởng một cách cuồng nhiệt những trải nghiệm của cuộc đời.
Bài tham khảo 2:
Bài thơ Vội Vàng được lấy từ tập “Thơ thơ” của nhà thơ Xuân Diệu, thể hiện phong cách sống mãnh liệt và không muốn để mất đi một khoảnh khắc trong cuộc đời mình của tác giả. Đặc biệt, tác giả muốn nhắn gửi đến những người trẻ hãy giữ cho mình một năng lượng tươi mới, tràn đầy sức sống và nhiệt huyết với cuộc đời tươi đẹp này.
Xuân Diệu được biết đến là ông hoàng của thơ tình, với những dòng thơ lãng mạn đặc trưng. Trong bài thơ “Vội vàng”, nhất là trong khổ thơ cuối, tình yêu đời, yêu người của tác giả được đề cao và dâng trào hết sức trẻ. Trong phân tích 10 câu cuối của bài thơ, chúng ta có thể trả lời câu hỏi: “sống vội vàng là như thế nào?”
Trong đoạn thơ cuối của bài “Vội vàng”, sáu câu thơ trên thôi thúc người đọc bằng cách sử dụng lối thơ tự nhiên:
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều”
Cụm từ “mau đi thôi” thể hiện giọng điệu và thái độ thúc giục của tác giả. Xuân Diệu muốn nói rằng chúng ta vẫn còn thời gian để sống hết mình, để yêu thương. Đặc biệt là khi chúng ta còn trẻ, tràn đầy sức sống. Tiếp theo là “mùa chưa ngả chiều hôm” có nghĩa là không nên nghĩ đến việc chia xa, mà hãy trân trọng tình yêu hiện tại.
Điệp từ “ta muốn” được lặp lại bốn lần, khuyên chúng ta hãy luôn trân trọng tuổi trẻ. Có những điều chỉ tuổi trẻ mới có thể làm, và hãy luôn biết yêu thiên nhiên và cuộc sống. Tác giả nhấn mạnh vào các động từ như “ôm”, “riết”, “cắn” và “thâu” thể hiện sự tấn công mãnh liệt và sự khao khát lớn về tình yêu. Các động từ này tăng dần theo thứ tự từ thấp đến cao. Ban đầu chỉ là ôm ấp, sau đó là riết chặt, muốn hòa quyện với nhau bằng cách cắn ngập vào thời khắc tươi đẹp ấy.
Trong bài thơ “Vội vàng”, nhà thơ Xuân Diệu truyền tải thông điệp hòa mình với cảnh vật thiên nhiên tươi đẹp:
“Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Thông qua phân tích 10 câu cuối của bài thơ “Vội vàng”, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về tình yêu của nhà thơ. Tác giả sử dụng điệp từ “và” kết hợp với “non nước, cây, cỏ rạng” để mô tả toàn cảnh thiên nhiên hoang dại. Tiếp theo là điệp từ “cho” với cảm giác no nê, chếnh choáng và đầy đủ, như món quà của tuổi trẻ dành tặng cho thiên nhiên. Mùi thơm của cây cỏ lan tỏa mang đến cảm giác thoải mái và dễ chịu. Ánh sáng tràn đầy khắp nơi, chiếu sáng đường đi cho chúng ta.
Tuy thiên nhiên rộng lớn vô tận, nhưng tác giả muốn ôm trọn trong vòng tay. Đây không phải là sự tham lam, mà là khao khát hòa mình hoàn toàn với thiên nhiên. Từ cá thể hòa nhập vào toàn bộ sự sống rộng lớn. Từ những ham muốn cá nhân, tác giả muốn cống hiến, đóng góp cho xã hội, cho cuộc sống. Cuối bài thơ, tác giả viết “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!” rất mạnh mẽ và táo bạo.
Chúng ta có thể thấy cảm xúc của tác giả rất mãnh liệt và chi tiết đến từng hành động. Điều này chứng tỏ tình yêu của tác giả rất điên cuồng, nồng cháy. Xuân Diệu đem cách sống của mình chuyển hóa vào thơ, luôn sống vội vàng, sống nhanh để không phí hoài tuổi trẻ. Chúng ta cần sống, làm việc và tận hưởng, luôn lạc quan và yêu đời. Đồng thời, chúng ta cũng cần đóng góp, hiến dâng và trân trọng những hành động tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.
Về mặt nghệ thuật, bài thơ “Vội vàng” rất tinh tế, truyền cảm và lôi cuốn. Nó mang tính sáng tạo, mới mẻ trong ngôn từ và phong cách viết với hình thức thơ tự do. Qua bài thơ này, Xuân Diệu muốn nhắn nhủ rằng hãy luôn sống vội vàng, và sống sao cho xứng đáng những gì mà cuộc sống, thiên nhiên ban tặng.
Phân tích 10 câu cuối của bài thơ “Vội vàng”, chúng ta không chỉ học hỏi về lối thơ độc đáo, mà còn nhận thức về tình yêu cuộc sống, thiên nhiên và con người mạnh mẽ nhất. Sự thúc đẩy mãnh liệt của tác giả giúp chúng ta nhận thấy rằng chúng ta luôn cần sống hết mình bởi những gì đang diễn ra xung quanh sẽ không đến nhiều lần và thời gian sẽ cứ trôi đi không quay trở lại!
Xem thêm:
- So sánh vẻ đẹp trữ tình của sông Đà và sông Hương
- Soạn bài và Tóm tắt Uy Lít Xơ trở về – Ngữ Văn 10
- Soạn bài Lão Hạc Ngắn Gọn HAY NHẤT và tóm tắt tác phẩm lão Hạc lớp 8
Bài viết đã chia sẻ đến bạn 2 bài phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của nhà thơ Xuân Diệu. Chúc bạn có được những bài văn tham khảo hữu ích và hẹn gặp lại bạn trong những bài viết tiếp theo!
