Nếu đang tham gia vào thị trường chứng khoán, chắc hẳn bạn đã từng nghe nói về chie số P/E. Vậy chỉ số P/E là gì có ý nghĩa như thế nào trong việc lựa chọn loại chứng khoán để đầu tư? Cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết
Chỉ số P/E là gì?
Chỉ số P/E là từ viết tắt của Price to Earning Ratio và được sử dụng để đánh giá quan hệ giữa giá cổ phiếu trên thị trường (Price) và lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS). Chính vì vậy mà chỉ số P/E được coi là một tiêu chí quan trọng để định giá cổ phiếu.
Có thể hiểu khi chỉ số này thấp, có thể hiểu là giá cổ phiếu rẻ hơn và ngược lại. Cụ thể hơn, chỉ số P/E thể hiện thời gian hoàn vốn ước tính, để biết trong bao lâu thì một nhà đầu tư có thể thu hồi lại số vốn đã đầu tư.
Bạn có thể hiểu hơn về chỉ số P/E qua ví dụ như sau: Một cổ phiếu có giá 10.000 đồng và lợi nhuận mỗi cổ phiếu là 1.500 đồng mỗi năm. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư sẽ mất gần 7 năm để thu hồi lại số vốn đã đầu tư.
Ý nghĩa của chỉ số P/E
Chỉ số P/E (Price to Earning Ratio) thể hiện số tiền mà bạn sẵn sàng chi trả để đạt được một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu. Nó cũng có thể hiểu là giá trị mà bạn sẵn lòng trả cho mỗi đồng lợi nhuận của doanh nghiệp.
Ví dụ: Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Bình Dương (Mã: ACC) có chỉ số P/E là 31.61. Điều này có nghĩa là khi đầu tư vào cổ phiếu ACC, bạn sẽ trả khoảng 31.61 đồng để có được một đồng lợi nhuận từ doanh nghiệp này.
Công thức tính chỉ số P/E
Sau khi bạn đã hiểu ý nghĩa của chỉ số P/E, bước tiếp theo là hiểu cách tính toán nó. Công thức tính P/E được thể hiện như sau:
P/E = Giá cổ phiếu (Price) / Lợi nhuận trên một cổ phiếu (EPS)
Trong đó, lợi nhuận trên một cổ phiếu (EPS) biểu thị khả năng sinh lời của doanh nghiệp và được tính theo công thức sau:
EPS = (Lợi nhuận sau thuế – Cổ tức ưu đãi) / Số lượng cổ phiếu thường đang lưu hành.
P/E được sử dụng để lựa chọn cổ phiếu như thế nào?
Chỉ số P/E nên được sử dụng để đánh giá sơ bộ và định hình xu hướng cổ phiếu, thay vì sử dụng nó như một quy tắc cứng nhắc cho mọi trường hợp. Dưới đây là một số yếu tố dựa trên chỉ số P/E để giúp bạn đưa ra quyết định lựa chọn tốt hơn trên thị trường:
Dựa trên chỉ số P/E, nhà đầu tư có thể chọn những cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai:
- Chỉ số P/E cao thể hiện doanh nghiệp đang không hoạt động hiệu quả, nên EPS thấp hoặc thậm chí bằng 0.
- Chỉ số P/E thấp thể hiện EPS cao, nhà đầu tư có thể ra quyết định mua cổ phiếu.
Chỉ số P/E cũng có thể giúp nhà đầu tư lựa chọn các cổ phiếu có tính thanh khoản tốt.
- Cổ phiếu có tính ổn định thường có giá trị P/E cao hơn cổ phiếu có vốn hóa thị trường lớn.
- Vì vậy, các cổ phiếu có chỉ số P/E cao thường có tính thanh khoản tốt hơn trong cùng ngành.
Tuy nhiên, chỉ số P/E thấp có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, như doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận không thường xuyên (bán tài sản, thanh lý…) mà không có khả năng lặp lại trong tương lai, hoặc doanh nghiệp đang trải qua khó khăn kinh doanh dẫn đến việc cổ đông bán cổ phiếu để thu về lợi nhuận.
Khi lựa chọn cổ phiếu, chỉ số P/E cao hay thấp vẫn không thể cung cấp thông tin chi tiết về tình hình thực tế của doanh nghiệp, vì chỉ số này chỉ phản ánh một thời điểm cụ thể và chỉ mang tính chất tham khảo.
Ưu, nhược điểm của phương pháp P/E
Chỉ số P/E có ưu điểm đáng kể như sau:
- Đơn giản: Tính toán chỉ số P/E là rất đơn giản và dễ thực hiện. Điều này làm cho chỉ số này được sử dụng rộng rãi, đặc biệt đối với những nhà đầu tư mới.
- Hiệu quả: Chỉ số P/E có thể phản ánh sự tăng trưởng kỳ vọng của doanh nghiệp (khi P/E tăng) hoặc lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp (khi P/E không đổi).
- Thước đo tâm lý: Chỉ số P/E không chỉ đánh giá giá trị của doanh nghiệp mà còn thể hiện tâm lý của thị trường. Bạn có thể tính toán chỉ số P/E của toàn thị trường bằng cách áp dụng trọng số cho các cổ phiếu trong chỉ số chung (ví dụ như VNINDEX).
- P/E của toàn thị trường: Ví dụ, vào năm 2018 khi tâm lý thị trường quá tích cực, chỉ số P/E của toàn thị trường đã vượt quá 22 lần và sau đó điều chỉnh xuống mức 17.5 lần. Khi đó có thể vẽ biểu đồ chỉ số P/E của doanh nghiệp (hoặc thị trường) trong một khoảng thời gian nhất định để đánh giá liệu doanh nghiệp (hoặc thị trường) đang đắt hay rẻ so với quá khứ.
Bên cạnh những ưu điểm nổi bật, chỉ số P/E cũng có nhược điểm:
- P/E âm: Khi doanh nghiệp không hoạt động hiệu quả và ghi nhận lỗ (dẫn đến EPS âm), chỉ số P/E sẽ không có giá trị.
- Chất lượng của EPS: Chỉ số EPS dựa trên lợi nhuận của doanh nghiệp, vì vậy nó có thể không phản ánh một cách đầy đủ và chính xác sự bền vững của lợi nhuận. Có nhiều trường hợp doanh nghiệp sử dụng các phương pháp kế toán để điều chỉnh lợi nhuận một cách đột biến, nhằm phục vụ lợi ích cho doanh nghiệp mình.
Xem thêm:
- Dư nợ là gì? 6 cách thanh toán dư nợ thẻ tín dụng
- Thẻ tín dụng (Credit Card) là gì? Lưu ý dùng thẻ tín dụng an toàn
- Thẻ ghi nợ là gì? Đặc điểm và cách phân biệt thẻ ghi nợ với thẻ tín dụng
Bài viết đã giúp bạn giải đáp: “Chỉ số P/E là gì? và ưu nhược điểm của việc đánh giá chỉ số P/E. Chúc bạn có được những thông tin hữu ích và hẹn gặp lại trong những bài viết tiếp theo nhé!
