Hiệp ước Giáp Tuất được triều đình Huế ký kết với thực dân Pháp năm 1874. Bản hiệp ước này được ký kết trong hoàn cảnh và nguyên nhân nào? Nội dung hiệp ước giáp tuất 1874? Hậu quả của hiệp ước giáp tuất?… Bài viết sau đây của DINHNGHIA.COM.VN sẽ cung cấp các thông tin liên quan đến Hiệp ước Giáp Tuất năm 1874, cùng tìm hiểu nhé!.
Nội dung bài viết
Nguyên nhân dẫn đến Hiệp ước Giáp Tuất
Triều đình Huế ký kết Hiệp ước Giáp Tuất với thực dân Pháp vào năm 1874, một quyết định mang tính bước ngoặt dưới áp lực của ba nguyên nhân chính.
- Đầu tiên, triều đình Huế, với tâm lý e ngại và đánh giá cao sức mạnh của Pháp, đã không còn niềm tin vào khả năng đối kháng của mình. Họ nhìn nhận rằng việc đánh bại quân Pháp là một nhiệm vụ gần như không thể, dẫn đến một thái độ thận trọng và sợ hãi.
- Thứ hai, mong muốn bảo vệ quyền lợi cấp thiết của giai cấp cầm quyền và dòng họ triều đình đã thúc đẩy Huế tìm kiếm một lối thoát thông qua việc ký kết hòa ước. Đây là một nỗ lực nhằm giữ vững vị thế và an ninh cho tầng lớp quý tộc, mặc dù điều này có nghĩa là phải nhượng bộ trước áp lực từ phía Pháp.
- Cuối cùng, triều đình Huế đã bị lôi cuốn bởi những lời hứa hẹn và đường mật của thực dân Pháp. Họ ảo tưởng rằng có thể thông qua đàm phán và thương lượng để lấy lại những vùng đất đã mất, một quan điểm không dựa trên thực tế khắc nghiệt của tình hình chính trị và quân sự.
Sự kiện năm 1862, khi Pháp và triều đình Huế ký Hiệp ước Nhâm Tuất, đã mở đường cho Pháp chiếm đóng ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ, và sau đó là ba tỉnh miền Tây Nam Kỳ vào năm 1867. Điều này không chỉ củng cố vị thế của Pháp ở Nam Kỳ mà còn mở đường cho họ tiến quân ra Bắc Kỳ, lợi dụng tình hình hỗn loạn ở miền Bắc.
Với những yêu sách ngày càng tăng và hành động vi phạm Hiệp ước Nhâm Tuất 1862, Pháp đã thể hiện rõ ý đồ không chỉ dừng lại ở việc chiếm đóng mà còn muốn mở rộng ảnh hưởng của mình. Đây chính là bối cảnh và chuỗi sự kiện dẫn đến việc ký kết Hiệp ước Giáp Tuất 1874, một quyết định đầy trọng đại và hậu quả lâu dài cho lịch sử Việt Nam.
Hoàn cảnh của Hiệp ước Giáp Tuất
Hoàn cảnh ký kết Hiệp ước Giáp Tuất năm 1874 phản ánh một thời kỳ đầy biến động và căng thẳng trong lịch sử Việt Nam. Dưới đây là diễn giải của hoàn cảnh đó:
Chiến Thắng Cầu Giấy:
Sự kiện này là một chiến thắng quan trọng của nhân dân Việt Nam, khiến quân Pháp cảm thấy hoang mang và bất ổn. Chiến thắng tại Cầu Giấy không chỉ là một cú đánh mạnh mẽ vào quân Pháp mà còn là nguồn cổ vũ tinh thần lớn lao cho quân và dân ta, khích lệ tinh thần chiến đấu và lòng quyết tâm đánh giặc.
Phản Ứng Của Triều Đình Huế:
Trái ngược với tinh thần hào hùng của nhân dân, triều đình nhà Nguyễn lại tỏ ra lo sợ và thiếu quyết đoán. Thay vì tiếp tục khích lệ và hỗ trợ phong trào chống Pháp, triều đình đã vội vã chọn lựa con đường thương lượng và ký kết Hiệp ước Giáp Tuất. Quyết định này nhằm mục đích chính là để quân Pháp rút khỏi Hà Nội và các tỉnh Bắc Kỳ, nhưng nó cũng mở đường cho Pháp tiếp tục xây dựng cơ sở và chuẩn bị cho những bước xâm lược sau này.
Sự Kiện Hoàng Tá Viêm và Lưu Vĩnh Phúc:
Trong bối cảnh đó, Hoàng Tá Viêm cùng với Lưu Vĩnh Phúc đã thực hiện một hành động dũng cảm khi giết chết Francis Garnier, một chỉ huy quan trọng của quân Pháp, tại Hà Nội. Sự kiện này không chỉ là một đòn giáng mạnh vào quân Pháp mà còn thể hiện tinh thần quyết không khuất phục của nhân dân Việt Nam. Pháp, trước tình hình căng thẳng và mất mát, đã đồng ý nghị hòa thông qua Hiệp ước Giáp Tuất.
Những sự kiện này cùng nhau tạo nên một bức tranh đầy phức tạp của thời kỳ đó, với cả những tia sáng của chiến thắng và quyết tâm chống giặc, lẫn bóng tối của sự lo sợ và thiếu quyết đoán từ phía triều đình. Hiệp ước Giáp Tuất, với tất cả những hậu quả lâu dài của nó, đã trở thành một phần không thể tách rời của lịch sử Việt Nam, ghi dấu một giai đoạn đầy biến động và thách thức.
Nội dung Hiệp ước Giáp Tuất 1874
Hiệp ước Giáp Tuất 1874 giữa triều đình Huế và thực dân Pháp là một văn kiện lịch sử quan trọng, bao gồm 22 điều khoản chi tiết, phản ánh mối quan hệ phức tạp và những nhượng bộ đáng kể từ phía Việt Nam. Dưới đây là tóm lược nội dung của từng điều khoản:
Điều 1: Khẳng định mối quan hệ hòa bình và hữu nghị lâu dài giữa Pháp và An Nam (Việt Nam).
Điều 2: Pháp công nhận quyền độc lập của An Nam nhưng trong khuôn khổ nhất định.
Điều 3: Đề cập đến việc chính sách ngoại giao của An Nam cần phải phù hợp và không mâu thuẫn với chính sách của Pháp.
Điều 4: Pháp hỗ trợ An Nam về mặt quân sự thông qua việc cung cấp thiết bị và cố vấn.
Điều 5: Triều đình An Nam công nhận chủ quyền của Pháp đối với các tỉnh Nam Kỳ.
Điều 6: Pháp miễn cho An Nam một phần nợ chiến phí cũ.
Điều 7: An Nam cam kết trả nợ chiến phí còn lại cho Tây Ban Nha thông qua thu nhập thuế quan.
Điều 8: Đại xá cho tài sản của công dân Pháp và những người An Nam hợp tác với Pháp.
Điều 9: Cho phép hoạt động truyền đạo Công giáo tại An Nam.
Điều 10: An Nam có thể mở trường cao đẳng tại Sài Gòn dưới sự giám sát của Pháp.
Điều 11: Mở cửa các cảng biển theo yêu cầu của Pháp.
Điều 12: Đảm bảo quyền tự do kinh doanh cho người Pháp và An Nam tại Nam Kỳ.
Điều 13: Pháp có quyền mở lãnh sự tại các cửa khẩu mới của An Nam.
Điều 14: Đảm bảo quyền tự do đi lại và buôn bán cho nhân dân An Nam tại khu vực Nam Kỳ.
Điều 15: Yêu cầu đăng ký với cơ quan Trú Sứ Pháp cho những người muốn sinh sống hoặc du lịch tại An Nam.
Điều 16: Pháp giải quyết các tranh chấp giữa công dân Pháp và ngoại quốc.
Điều 17: Pháp xử lý các vi phạm pháp luật của người Pháp và ngoại quốc.
Điều 18: Quy định về việc truy lùng và giao nộp người vi phạm pháp luật giữa hai nước.
Điều 19: Quy định về việc xử lý tài sản của người qua đời trên lãnh thổ của nhau.
Điều 20: Pháp sẽ bổ nhiệm một viên Trú Sứ tại An Nam sau một năm kể từ khi hiệp ước có hiệu lực.
Điều 21: Hiệp ước này thay thế cho hiệp ước trước đó ký kết năm 1872.
Điều 22: Hiệp ước này có hiệu lực vĩnh viễn.
Hiệp ước Giáp Tuất 1874 không chỉ là một văn bản pháp lý mà còn là một minh chứng cho những thay đổi sâu sắc trong quan hệ giữa Việt Nam và Pháp, cũng như những nhượng bộ đau lòng mà triều đình Huế phải chấp nhận trong bối cảnh lịch sử đầy biến động.
Nội dung Hiệp ước Giáp Tuất 1874
Nhận xét về Hiệp ước Giáp Tuất
Trong bối cảnh lịch sử đầy biến động, Hiệp ước Giáp Tuất 1874 giữa triều đình Huế và thực dân Pháp đã trở thành một biểu tượng của sự hoang mang, dao động và những quyết định tai hại của triều đình. Đây không chỉ là những bước đi ngu ngốc mà còn là những hành động phản bội lợi ích dân tộc, gây ra hậu quả nặng nề cho chính nhân dân Việt Nam.
Triều đình Huế, trong tình trạng lo sợ và thiếu quyết đoán, đã đưa ra những quyết định mà không cân nhắc kỹ lưỡng đến hậu quả lâu dài. Bản hiệp ước không chỉ thể hiện sự nhượng bộ một cách mù quáng mà còn mở đường cho thực dân Pháp tiếp tục và mở rộng ảnh hưởng của họ trên đất nước Việt Nam.
Mặc dù được gọi là “Hòa ước”, nhưng thực chất, Hiệp ước Giáp Tuất hầu như chỉ mang lại lợi ích cho Pháp. Các điều khoản của hiệp ước chứa đựng nhiều mâu thuẫn và sự ngang ngược, phản ánh rõ ràng thái độ hống hách của thực dân Pháp. Điển hình là điều 2 và điều 3, nơi Pháp vừa công nhận độc lập cho An Nam nhưng ngay lập tức đòi hỏi An Nam phải thích ứng chính sách ngoại giao của mình để phù hợp với lợi ích của Pháp.
Thời điểm đó, Pháp cũng vừa trải qua cuộc chiến tranh với Phổ và không thực sự ở trong tình trạng thuận lợi để tiếp tục một cuộc chiến tranh viễn chinh kéo dài. Tuy nhiên, thay vì tìm kiếm hòa bình lâu dài, Pháp vẫn tìm cách duy trì ảnh hưởng và kiểm soát đối với An Nam, sử dụng hiệp ước như một công cụ để can thiệp và hình thành chính sách ngoại giao của An Nam theo ý muốn của họ.
Hiệp ước Giáp Tuất 1874, với tất cả những mâu thuẫn và hậu quả của nó, không chỉ là một văn kiện lịch sử mà còn là một bài học sâu sắc về sự cần thiết của lòng quyết đoán, tầm nhìn chiến lược và lòng yêu nước trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia và dân tộc.
Hậu quả của Hiệp ước Giáp Tuất
Hiệp ước Giáp Tuất 1874 không chỉ là một dấu mốc đen tối trong lịch sử Việt Nam mà còn là minh chứng cho sự yếu đuối và bất lực của Triều đình Huế trước áp lực của thực dân Pháp. Bản hiệp ước này đã khiến đất nước mất đi một phần quan trọng của chủ quyền lãnh thổ, ngoại giao và thương mại, đánh dấu bước ngoặt bi thảm khi 6 tỉnh Nam Kỳ chính thức trở thành thuộc địa của Pháp.
Triều đình Huế, trong sự hoảng loạn và thiếu quyết đoán, đã đồng ý với những điều khoản nặng nề, từ việc nhượng bộ lãnh thổ đến việc mở cửa cho sự can thiệp sâu rộng của Pháp vào các lĩnh vực quan trọng như ngoại giao, quân sự, thương cảng và pháp luật. Điều này không chỉ làm suy yếu đất nước mà còn đẩy nhân dân Việt Nam vào cảnh nô lệ và khổ đau dưới ách thống trị của thực dân.
Hiệp ước Giáp Tuất đã biến Việt Nam thành một nửa thuộc địa, mở đường cho những cuộc xâm lược và bành trướng sau này của Pháp. Sự ngang ngược và hống hách của thực dân Pháp qua từng điều khoản của hiệp ước không chỉ làm mất đi chủ quyền quốc gia mà còn áp đặt một gánh nặng lịch sử lên vai nhân dân Việt Nam, hậu quả của nó còn đeo đẳng suốt nhiều thập kỷ sau đó.
Hiệp ước Giáp Tuất, với tất cả những tổn thất và đau thương mà nó gây ra, mãi mãi là một bài học cay đắng về tầm quan trọng của việc đoàn kết, kiên cường và không ngừng đấu tranh cho độc lập, tự do.
Xem thêm:
- Hiệp ước Nhâm Tuất 1862: Nguyên nhân, Nội dung, Hậu quả, Ý nghĩa
- Hiệp ước Quý Mùi – Bản Hiệp ước chính thức dâng nước ta cho Pháp!
- Hiệp ước Hác Măng – Biểu hiện cao nhất SỰ SUY VONG của triều đình Huế!
DINHNGHIA.VN vừa cung cấp đến quý vị và các bạn, nguyên nhân, hoàn cảnh, nội dung Hiệp ước Giáp Tuất 1874. Hy vọng với các thông tin trên, quý vị và các bạn đã có thêm các kiến thức hữu ích trong cuộc sống.
