Đầu tư chứng khoán hiện nay được xem như một lĩnh vực kinh doanh rất nóng với những khoản lợi nhuận cực kì cao. Vậy chứng khoán là gì? Có những thuật ngữ và lưu ý nào cần biết trước khi chơi chứng khoán? Cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Nội dung bài viết
Chứng khoán, đầu tư chứng khoán, chứng khoán phái sinh, lưu ký chứng khoán là gì?
Chứng khoán
Nói một cách ngắn gọn thì chứng khoán có thể hiểu là các loại giấy tờ mang trị giá khác nhau được các tổ chức phát hành theo quy định của pháp luật. Chứng khoán cũng được coi là một phương tiện hàng hóa mang tính trừu tượng, có thể thỏa thuận và có thể thay thế được, đại diện cho một giá trị tài chính.
Có chứng khoán trong tay tức là bạn đã có bằng chứng xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của mình. Quyền sở hữu đó được xác nhận đối với tài sản, phần vốn của công ty hoặc tổ chức đã phát hành cho bạn.
Trên thị trường có 2 dạng chứng khoán ở dạng dữ liệu điện tử gồm:
- Chứng chỉ quỹ (trái phiếu, cổ phiếu, chứng khoán phái sinh).
- Chứng chỉ bút toán ghi sổ.
Đầu tư chứng khoán
Đầu tư chứng khoán là việc mua lại cổ phần và đồng thời trở thành cổ đông trong doanh nghiệp đó. Nhà đầu tư trong thị trường chứng khoán là những người sẽ trực tiếp đứng tên cổ phần đại diện cho quyền sở hữu hợp pháp của doanh nghiệp.
Nhiều người cho rằng, việc đầu tư chứng khoán tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Hãy tìm hiểu kĩ lại vì đầu tư chứng khoán là hành động có chủ đích với những tính toán kỹ lưỡng chứ không phải hành động mang phần cảm tính. Khi đã dùng tiền đầu tư, bạn phải nắm rõ mục đích của việc đầu tư, lên kế hoạch và cách triển khai các khoản đầu tư sao cho hợp lý và hiệu quả.
Nói về rủi ro của chứng khoán, nổi bật nhất là rủi ro hệ thống – từ dùng để chỉ các yếu tố ảnh hưởng đến phân khúc thị trường chứng khoán và kinh tế. Một số ví dụ như: rủi ro lạm phát, rủi ro tiền tệ, rủi ro lãi suất hay rủi ro chính trị.
Chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh là loại chứng khoán mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được đồng ý thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.
Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại,.. và công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất,…
Lưu ký chứng khoán
Lưu ký chứng khoán là thuật ngữ để chỉ những hoạt động trong lĩnh vực tài chính bao gồm: nhận, ký gửi, bảo vệ tính an toàn, chuyển giao và xác nhận quyền sở hữu chứng khoán của khách hàng lưu trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán dựa trên kho dữ liệu do Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) quản lý.
Lưu ký chứng khoán được ra đời nhằm đảm bảo và thực thi các quyền và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu.
Thị trường chứng khoán là gì? Phân loại và lợi ích
Phân loại và các tổ chức trên thị trường chứng khoán
Hiện nay, thị trường chứng khoán bao gồm thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.
- Thị trường sơ cấp: nơi cổ phiếu lần đầu phát hành ra công chúng từ công ty cổ phần, giúp công ty có thể huy động vốn trên thị trường chứng khoán.
- Thị trường thứ cấp: nơi cổ phiếu được mua bán lại sau khi phát hành sơ cấp, khi gia dịch chỉ thay đổi quyền sở hữu cổ phiếu giữa người mua và người bán.
Thị trường chứng khoán là nơi giao dịch mua bán, trao đổi cổ phiếu hay trái phiếu, thông qua các bên môi giới, được bảo trợ bởi các cơ quan quản lý.
- Các bên môi giới có thể là các Công ty chứng khoán.
- Các cơ quan quản lý bao gồm Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), Sở Giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).
- Ngoài ra, còn có Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) đóng vai trò nơi lưu trữ các thông tin về chứng khoán.
Một số thuật ngữ cần biết
| Thuật ngữ | Ý nghĩa |
| Chỉ số chứng khoán thế giới | Thống kê giá trị phản ánh tình hình, trạng thái của thị trường cổ phiếu thế giới, được tổng hợp từ danh mục cổ phiếu theo phương pháp tính nhất định. |
| Chứng khoán có thể chuyển đổi | Loại chứng khoán cho phép người nắm giữ có thể thay đổi thành một chứng khoán khác, tùy vào điều kiện và lựa chọn nhất định. |
| Công ty chứng khoán | Tổ chức hoạt động kinh doanh chứng khoán. Công ty có tư cách pháp nhân, bao gồm: tư vấn đầu tư chứng khoán, môi giới chứng khoán,… |
| Sàn giao dịch chứng khoán | Hay còn gọi là sàn trung gian. Đây là nơi cung cấp các dịch vụ cho người mua bán cổ phiếu và người môi giới cổ phiếu. Đây là nơi trao đổi trái phiếu, cổ phiếu và các loại chứng khoán khác. |
| Thị trường chứng khoán | Nơi diễn ra hoạt động mua bán, chuyển nhượng và trao đổi các loại chứng khoán như: cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư, trái phiếu, chứng khoán phái sinh,… |
| Bán khống chứng khoán | Người bán không sở hữu khi giao dịch chứng khoán. Họ có thể mượn chứng khoán để bán và kiếm lợi nhuận sinh ra bằng cách mua, trả lại chứng khoán khi chứng khoán giảm. |
| EPS | Phần thu nhập trên mỗi cổ phiếu, được tính bằng tổng lợi nhuận chia cho tổng số cổ phiếu |
| ROE | Tỷ số thu nhập ròng trên vốn chủ sở hữu, có ảnh hưởng lớn đến giá trị cổ phiếu. Một cổ phiếu tốt là khi có ROE cao. |
| Sóng Elliott | Công cụ phân tích kỹ thuật cao cấp, giúp bạn xác định xu hướng và nhịp độ của giá trong mỗi đợt tăng, giảm. |
| Online Trading | Hình thức giao dịch trực tuyến bằng cách đặt lệnh trên điện thoại có kết nối internet. |
| Vượt đỉnh | Thời điểm cổ phiếu vượt đỉnh cũ rất mạnh, đây kỹ thuật chọn điểm mua hiệu quả nếu biết cách chọn đúng mã cổ phiếu và nắm được xu hướng thị trường. |
| Yết giá | Đơn vị niêm yết giá trị chứng khoán theo quy định, thấp nhất là 10 đồng theo quy định 2016. |
| Xu hướng giá | Những biến động ngẫu nhiên trong thị trường chứng khoán, có thể là tăng, giảm hoặc bình ổn. |
| Khối lượng giao dịch | Số chứng khoán được giao dịch trong phiên. |
| Vốn hóa | Tổng giá trị cổ phần của các doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết. |
| IPO | Phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng. |
| Thanh khoản | Mức độ nhanh chóng trong việc mua bán chứng khoán. |
| Cổ phiếu | Chứng chỉ được phát hành để xác nhận quyền sở hữu cổ phần. |
| Cổ phiếu phổ thông | Cổ phiếu xác định quyền được biểu quyết đối với các quyết định lớn của công ty và được hưởng lợi ích hay cổ tức nhưng không cố định. |
| Cổ phiếu ưu đãi cổ tức | Cổ phiếu xác định quyền được trả cổ tức cao hơn so với cổ phiếu phổ thông. |
| Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại | Cổ phiếu xác định quyền được đơn vị phát hành hoàn vốn bất cứ khi nào theo yêu cầu hoặc theo các điều kiện được xác lập. |
| Cổ phần | Nguồn vốn của một tổ chức được chia thành các phần bằng nhau. |
| Cổ tức | Khoản lợi nhuận được chia cho cổ đông sẽ nhận được hàng năm từ công ty cổ phần (bao gồm cổ tức bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu). |
| Cổ tức thưởng | Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông tùy phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. |
| Cổ tức cố định | Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông mà không phụ thuộc kết quả kinh doanh của công ty. |
| Cổ đông | Là những cá nhân/tập thể sở hữu cổ phiếu. |
| Trái phiếu | Loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ phải trả của tổ chức phát hành. |
| Chứng chỉ quỹ | Chứng khoán được phát hành bởi các quỹ đầu tư chứng khoán. |
| VN-Index | Chỉ số thể hiện biến động các cổ phiệu niêm yết trên sàn HOSE. |
| HNX-Index | Chỉ số thể hiện biến động các cổ phiếu niêm yết trên sàn HNX. |
Lợi ích
- Đối với nền kinh tế
Chứng khoán và thị trường chứng khoán có thể xem như thang đo sức mạnh của nền kinh tế. Các chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu của các công ty là dấu hiệu thể hiện tình trạng và liệu nền kinh tế đang trong giai đoạn tốt hay không.
Chính phủ cũng có thể dựa vào thị trường chứng khoán để kiểm soát tình hoạt động cũng nền kinh tế cũng như hoạt động của các công ty niêm yết một cách hiệu quả.
- Đối với doanh nghiệp
Nguồn vốn chính là sinh khí của công ty. Vì vậy, để huy động được các nguồn vốn dài hạn, bên cạnh việc phải đi vay ngân hàng, các công ty đã ngày càng chú trọng thực hiện huy động thông qua hình thức phát hành các chứng khoán.
- Đối với nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán là nơi tiềm năng đề đầu tư. Dù có rủi ro nhưng nếu nhà đầu tư thực sự sáng suốt vài có cách quản lý chặt chẽ, tìm hiểu thật kỹ trước khi tham gia thì chắc chắn thu về nhiều lợi nhuận.
Xem thêm:
- Chứng khoán vốn là gì? Phân biệt các loại chứng khoán vốn
- T+3 là gì? Ý nghĩa và Mục đích của chu kỳ thanh toán T+3
- Trái phiếu là gì? Đặc điểm, sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
Trên đây là bài viết định nghĩa về chứng khoán. Hy vọng thông qua bài viết bạn đã hiểu được chứng khoán là gì và có cho mình những kiến thức bổ ích. Đừng quên chia sẻ bài viết này với mọi người nữa nhé!
